انواع دستگاه تصفیه آب و نکاتی که باید قبل از خرید بدانید
قبل از خرید دستگاه تصفیه آب باید به چند نکته اساسی توجه کنید. انتخاب نوع این وسیله به عوامل متعددی بستگی دارد. در ادامه برایتان از نکاتی گفته‌ایم که باید پیش از خرید دستگاه تصفیه آب بدانید.
انواع دستگاه تصفیه آب براساس روش پاکسازی
بنا به روش تصفیه آب، دستگاه‌های پاکسازی به ۵ گروه مختلف تقسیم می‌شوند:
- دستگاه RO یا اُسمُز معکوس؛
- دستگاه UV یا فرابنفش؛
- دستگاه UF یا اولترافیلتراسیون؛
- دستگاه تصفیه آب کربن فعال؛
- دستگاه تصفیه آب رسوب‌گیر.
[table id=35 /]
انواع نصب دستگاه تصفیه آب
اغلب دستگاه‌های تصفیه آب را می‌توان به دو صورت نصب کرد:
- نصب وسیله به صورت دیواری یا رومیزی؛
- نصب وسیله زیر سینک.
نصب وسیله به صورت دیواری یا رومیزی
دستگاه‌های تصفیه آب را می‌توان با شیری جداگانه در کنار شیر آب اصلی روی کابینت یا روی دیوار نصب کرد. بعضی از نمونه‌هایی که در بازار به فروش می‌رسند در بسته خود شیر آب را هم عرضه می‌کنند.
نصب وسیله زیر سینک
دستگاه‌های تصفیه آب را زیر سینک هم می‌توان قرار داد. این گزینه برای مکان‌هایی مناسب است که در قسمت کابینت زیر سینک برای قرار دادن تشکیلات و وسایل دستگاه تصفیه آب، فضای کافی وجود دارد.
نصب وسیله روی شیر
انواعی از دستگاه تصفیه آب هم وجود دارد که روی شیر آب متصل یا به عنوان بخشی مکمل برای دستگاه‌های اصلی استفاده می‌شوند. قدرت این نوع از دستگاه‌های تصفیه به اندازه موارد دیگری نیست که عنوان شد.
اتصال به یخچال ساید بای ساید
برخی از انواع دستگاه تصفیه آب را می‌توان به یخچال‌های ساید بای ساید هم متصل کرد. البته این در شرایطی شدنی است که فاصله میان یخچال و تجهیزات تصفیه اندک باشد و در نزدیکی هم قرار بگیرند.
و حالا در ادامه انواع دستگاه‌های تصفیه آب را براساس روش پاکسازی آب برایتان دسته‌بندی کرده و توضیح داده‌ایم:
۱. دستگاه تصفیه آب RO یا اُسمُز معکوس
دستگاه‌های تصفیه آب RO به روش اسمز معکوس، آب را تصفیه می‌کند. برای عبور جریان آب از این وسیله از پمپی استفاده می‌شود که آب را با فشار از یک فیلتر تصفیه عبور می‌دهد. در طول این فرایند، جامدات محلول در آب مانند آرسنیک، فلورید، سرب، کلر، نیترات و سولفات در فیلتر دستگاه به دام می‌افتند و آب تصفیه می‌شود. این نوع دستگاه تصفیه آب معمولا برای آب سخت و حاوی مواد جامد محلول در آب و شیمیایی کاربرد دارد.
مزایای دستگاه RO
- این نوع دستگاه که به تصفیه آب شیرین‌کُن هم معروف است با حذف مواد شیمیایی خطرناک محلول در آب و میکروارگانیزم‌های بیماری‌زا مانند ویروس و باکتری‌ها به پاکسازی آب آشامیدنی کمک می‌کند.
- با حذف مواد شیمیایی، میکروب‌ها و ویروس‌ها طعم و بوی آب بهبود می‌یابد.
- استفاده از این وسیله بی‌خطر و نصب آن ساده است.
معایب دستگاه RO
- این دستگاه با نیروی برق کار می‌کند و برای تصفیه باید حجم زیادی آب از آن عبور کند. در واقع در صورتی عمل تصفیه انجام می‌شود که فشار آب زیاد باشد.
- حجم زیادی از آب را در جریان تصفیه مصرف می‌شود. مثلا برای تصفیه ۱۰ لیتر آب، حدود پنج لیتر از آن به عنوان آب غیرقابل استفاده کنار گذاشته می‌شود.
[table id=36 /]
۲. دستگاه تصفیه آب فرابنفش یا UV
دستگاه‌های تصفیه آب فرابنفش یا همان UV می‌توانند میکروارگانیزم‌های بیماری‌زا یعنی میکروب‌ها و ویروس‌های مختلف را از بین ببرند. در طول فرایند پاکسازی هم از هیچ ماده شیمیایی استفاده نمی‌شود و به همین دلیل وسیله‌ای دوستدار محیط زیست به شمار می‌رود. در دستگاه تصفیه آب UV از لامپی استفاده می‌شود که آب را پالایش و تصفیه می‌کند. از این لامپ، اشعه فرابنفش ساطع می‌شود و آب در تماس با آن، میکروب‌ها و ویروس‌های خود را از دست می‌دهد. در واقع، میکروب‌ها و ویروس‌ها در مجاورت اشعه فرابنفش یا همان UV به حالت غیرفعال در می‌آید و به همین خاطر دیگر خطر و آلودگی در مصرف آب وجود نخواهد داشت.
مزایای دستگاه UV
- نصب و استفاده از این دستگاه آسان است و در صورتی که لامپ فرابنفش خراب شود، تعویض آن کار دشواری نخواهد بود؛
- سرعت و نرخ تصفیه آب این وسیله زیاد است و به کمک آن می‌توان دو تا چهار لیتر آب را در یک دقیقه تصفیه کرد. این در حالی است که انواع دیگر دستگاه تصفیه برای پاکسازی آب به مدت زمان بیشتری نیاز دارند.
- مصرف برق دستگاه‌های فرابنفش هم اندک است و هر دستگاه به اندازه یک حباب لامپ معمولی لامپ، برق مصرف می‌کند.
- نظافت و نگهداری دستگاه‌های UV آسان است اما اگر دستگاه تصفیه فرابنفشی که می‌خرید مجهز به مخزن آب باشد، دو بار در هفته باید مخزن را تمیز کنید. در غیر این صورت، یعنی زمانی که دستگاه فاقد مخزن باشد، نیازی به نظافت و رسیدگی خاصی به آن وجود ندارد.
- در دستگاه‌های تصفیه آب فرابنفش از هیچ ماده افزودنی شیمیایی برای پالایش بیشتر آب استفاده نمی‌شود. به همین خاطر طعم و بوی آب با وجود آن هیچ تغییری نمی‌کند.
- دستگاه فرابنفش هیچ ماده معدنی مفیدی را در جریان تصفیه از آب حذف نمی‌کند.
معایب دستگاه UV
- دستگاه تصفیه آب فرابنفش یا همان UV، مواد بیماری‌زا (پاتوژن‌ها)، میکروب‌ها و ویروس‌ها را در آب از بین می‌برد اما متأسفانه جسد و بدن این میکروارگانیزم‌ها در آب باقی می‌ماند. در نتیجه اگر بعضی از ذرات ریز میکروسکوپی در مجاورت اشعه فرابنفش از بین نروند، امکان تکثیر و تولید مجدد ویروس، میکروب و... به وجود می‌آید.
- دستگاه تصفیه فرابنفش نمی‌تواند طعم و بوی آب را تغییر بدهد. پس اگر بو یا طعم نامطبوعی در آب وجود داشته باشد، امکان رفع آنها با این دستگاه وجود ندارد. در واقع، UV فقط مواد ریز میکروبی، ویروسی و پاتوژن‌ها (عوامل بیماری‌زا) را از بین می‌برد.
- از این وسیله برای تصفیه آب‌های گل‌آلود یا حاوی شن، ماسه و... نمی‌توان استفاده کرد. زیرا این مواد مانع از نفوذ و اثرگذاری اشعه فرابنفش بر آب می‌شوند.
- دستگاه UV، آب‌های سخت را تصفیه نمی‌کند و فقط برای تصفیه آب TDS دریاچه و رودخانه قابل استفاده است.
- این وسیله در زدودن مواد سمی از آب نقشی ندارد و نمی‌تواند موادی مانند فلورید و کلر را از بین ببرد.
[table id=37 /]
۳. دستگاه UF یا اولترافیلتراسیون
دستگاه UF یا تصفیه آب به روش اولترافیلتراسیون و با کمک توری‌ها و فیلترهایی از جنس مواد مصنوعی، آب را از ذرات ریز موجود در آن جدا می‌کند. با عبور آب از توری‌های تصفیه دستگاه، ویروس‌ها، باکتری‌ها و مواد معلق از آن گرفته می‌شوند و در توری و فیلتر وسیله به دام می‌افتند. فناوری به کار گرفته شده در این وسیله مشابه دستگاه RO است. تنها تفاوت‌شان در این است که RO، مواد ریزتری را نسبت به UF از آب می‌زداید. دستگاه فرابنفش برای تصفیه آب مکان‌هایی مناسب است که فاقد آلودگی‌های شیمیایی هستند. یعنی آب‌هایی که مثلا به خاطر ورود گِل و شن به آنها، کاملا سالم و تمیز نیستند اما مواد شیمیایی هم به آنها راه پیدا نکرده است. به خاطر اینکه این دستگاه فقط می‌تواند میکروب‌ها و ویروس‌ها را تصفیه کند و در از بین بردن مواد شیمیایی دیگر نقشی ایفا نمی‌کند. ضمنا دستگاه تصفیه آب UF، برای پالایش آب سخت کاربرد ندارد زیرا نمی‌تواند نمک موجود در آن را تصفیه کند.
مزایای دستگاه UF
- این دستگاه بدون نیاز به برق کار می‌کند. فقط کافی است تا آب را در مخزن آن بریزید و بعد در مخزن کوچک‌تر، آب تمیز جمع‌آوری می‌شود.
- برای استفاده از این دستگاه نیاز به مصرف زیاد آب وجود ندارد و با فشار آب اندک هم کار می‌کند.
- از مواد شیمیایی برای رفع آلودگی‌ها استفاده نمی‌کند و فیلترهای موجود در آن هستند که مواد بیماری‌زا و آلوده را از آب جدا می‌کند.
- برخلاف دستگاه‌های تصفیه دیگر می‌تواند آب گل‌آلود و حاوی شن را هم تصفیه کند.
- بقایای و به عبارت دیگر جسد و بدن میکروارگانیزم‌هایی که با این دستگاه از بین می‌روند در دستگاه نمی‌مانند و در نتیجه امکان آلوده‌تر شدن آب بسیار کاهش می‌یاید.
- عمر این دستگاه بین سه تا پنج سال است و اگر از آن خوب مراقبت شود نیازی به تعمیر و تعویض نخواهد بود.
معایب دستگاه UF
- دستگاه UF برای پالایش آب سخت کاربرد ندارد و بیشتر می‌توان از آن در پاکسازی آب رودخانه و دریاچه‌ها بهره برد.
- جرم و موادی که فیلترهای دستگاه در خود به دام می‌اندازند حداقل دو بار در هفته نیاز به رسیدگی و پاکسازی دارند.
[table id=38 /]
۴. دستگاه تصفیه آب کربن فعال
کربن فعال، شکلی از کربن است که از زغال ، چوب، نارگیل و... گرفته می‌شود. این ماده می‌تواند آفت‌کُش‌ها و فلزات سنگین موجود در آب را از بین ببرد. مواد شیمیایی و بوی نامطلوب آب هم با گذر از این دستگاه تصفیه از بین برده می‌شود. دستگاه تصفیه کربن فعال به رفع کلر در آب هم کمک می‌کند. در این وسیله جذب سطحی رخ می‌دهد. یعنی فلزات و مواد شیمیایی موجود در آب به سطح کربن فعال می‌چسبند. در نتیجه، آب پالایش‌شده از مخزن بزرگ تصفیه به مخزن کوچک‌تر منتقل می‌شود.
مزایای دستگاه کربن فعال
- استفاده از این دستگاه تصفیه آب باعث بروز بیماری‌های کمتری می‌شود زیرا مواد شیمیایی و مضر را از آن جدا می‌کند.
- ذرات فلزی میکروسکوپی آب را از بین می‌برد.
- به خوش‌بو و طعم شدن آب کمک می‌کند.
معایب دستگاه کربن فعال
- در این وسیله، امکان زدودن نمک از آب وجود ندارد و به همین دلیل به تصفیه آب‌های سخت کمکی نمی‌کند.
- این دستگاه، میکروب‌ها و ویروس‌ها را از بین نمی‌برد.
- نظافت و رسیدگی به این دستگاه لازم و ضروری است. اگر آن را به موقع تمیز نکنید، ذرات ریز مانند میکروب و... در آن باقی می‌مانند.
[table id=40 /]
۵. دستگاه تصفیه آب رسوب‌گیر
این دستگاه معمولا در همراهی با انواع دیگری از دستگاه‌های تصفیه مانند فیلترهای RO یا UV استفاده می‌شود. دستگاه تصفیه آب رسوب‌گیر می‌تواند گِل و ذرات بزرگ را از آب بگیرد و آن را پالایش کند. جنس این وسیله معولا از پلاستیک است و از یک سمت به فیلترهای دیگر تصفیه متصل می‌شود.
مزایای دستگاه رسوب‌گیر
- ذرات گل، شن و آلودگی‌های این‌چنینی را از آب پاک می‌کند.
- برای از بین بردن و جداسازی مواد و آلودگی‌های بزرگ در آب مفید است.
- از آنجا که مواد آلاینده درشت مانند شن و گل و... را از آب جدا می‌کند، مانع از ایجاد تخریب و رسوب در دستگاه‌های تصفیه دیگر می‌شود.
معایب دستگاه رسوب‌گیر
- توانایی زودودن و پالایش ذرات ریز مانند میکروب‌ها و ویروس‌ها در این دستگاه تعبیه نشده است.
- این وسیله یک دستگاه مستقل و کامل برای تصفیه آب نیست و باید در همراهی با دستگاه‌های دیگر تصفیه آب استفاده شود.
[table id=41 /]
جمع‌بندی نهایی
خرید دستگاه تصفیه آب باید متناسب با نیازهایتان باشد. باید ببینید که آب منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنید دچار کدام نوع از آلودگی است و چطور باید آن را پالایش و تصفیه کرد. بعد از مشخص شدن نوع مشکل و انتخاب نوع دستگاه به سراغ مدل‌های مختلفی که از آن وسیله در بازار است بروید و سعی کنید، متناسب با بودجه خود گزینه مطلوب را انتخاب کنید. نکته دیگری که باید به آن توجه کنید، ابعاد دستگاه است. قبل از خرید به شیوه نصب و فضایی که دستگاه اشغال می‌کند هم توجه داشته باشید. پس در یک نگاه برای خرید دستگاه تصفیه آب باید به موارد زیر دقت کنید: [table id=33 /]
