آیا واقعا با خوردن نوشابه رژیمی چاق نمی‌شویم؟

اگر به‌جای نوشابه معمولی نوشابه رژیمی بنوشیم، چاق نمی‌شویم؟ امروز در «درجه» با اعتبارسنجی تبلیغات نوشابه‌های رژیمی سراغ‌تان آمده‌ایم.

این روزها کمتر کسی می‌تواند ادعا کند که تابه‌حال نمی‌دانسته نوشابه چاق‌کننده است! از وقتی آگاهی‌بخشی درزمینه عوارض مصرف نوشابه زیاد شد، کارخانه‌های تولید نوشابه جایگزین به‌قول خودشان سالم‌تری را تحت عنوان نوشابه‌های بدون قند روانه بازار کردند. خیلی سریع در بین مردم جا افتاد که این قبیل نوشابه‌های اصطلاحا رژیمی به جلوگیری از افزایش وزن کمک می‌کنند؛ چراکه با شیرین‌کننده‌های مصنوعی کم‌کالری مانند آسپارتام شیرین شده‌اند.

این‌گونه بود که پای نوع رژیمی نوشیدنی محبوبی که سال‌ها می‌شنیدیم برای سلامتی خوب نیست به سفره‌هایمان باز شد. همین اسم رژیمی برای خیلی از ما کافی است تا برای خرید متقاعد شویم. اما رژیمی‌ها همیشه هم واقعا رژیمی نیستند! پیش از شروع هم بد نیست مطلب «فرق نوشابه معمولی با نوشابه رژیمی» را بخوانید.

جالب است بدانید که محققان کالج سلطنتی لندن به نتایجی دیگرگونه درباره نوشابه‌های رژیمی دست یافته‌اند. اگر شما هم به امید لاغری به خرید نوشابه رژیمی روی آورده‌اید، پس چند لحظه‌ای درنگ کنید تا ببینیم که چنین تصوری چقدر صحت دارد.

آیا نوشابه رژیمی به جلوگیری از افزایش وزن کمک می‌کند؟

طبق نتایج تحقیق مذکور نوشیدنی‌های حاوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی می‌توانند موجب افزایش اشتها و تحریک ترشح هورمون‌های روده‌ای شوند و چون شیرین‌کننده‌های مصنوعی کم‌کالری‌اند چه‌بسا که با تشدید چنین اثراتی به پرخوری سایر مواد غذایی بینجامند. این زنجیره درنهایت ممکن است به افزایش وزن، چاقی و بیماری‌های مرتبط با چاقی منجر شود.

محققان به چندین تحقیق مشاهده‌ای و فراتحلیلی هم اشاره داشتند که در آن تحقیقات نوشیدنی‌های حاوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی با افزایش شاخص توده بدنی (BMI) و نیز افزایش احتمال بروز بیماری‌های قلبی‌متابولیکی نظیر دیابت نوع ۲ و سکته مرتبط دانسته شده بودند.

اما می‌دانیم که تحقیقات مشاهده‌ای از بابت علیت معکوس قابل‌ نقد هستند. علیت معکوس به‌زبان ساده یعنی وقتی درست معلوم نیست که آیا X موجب Y شده است یا برعکس. برای مثال شاید تقصیر از نوشیدنی‌های رژیمی نباشد، بلکه حدس‌های دیگری هم می‌توان زد. مثلا شاید کسانی بیشتر به مصرف نوشابه‌های رژیمی روی می‌آورند که فی‌الحال اضافه‌وزن دارند. به این معنی که اضافه‌وزن این افراد می‌تواند ناشی از عوامل دیگری بوده باشد و حالا با انتخاب نوشابه‌های رژیمی امیدوارند که وزن‌شان را کنترل کنند.

بااین‌حال محققان می‌گویند آزمایشات تصادفی کنترل‌شده هم نشان داده‌اند که نوشیدنی‌های حاوی شیرین‌ کننده‌ های مصنوعی هیچ کمکی به کاهش وزن نمی‌کنند.

فریب تحقیقات جانب‌دارانه را نخورید

مراقب تحقیقات جانب‌دارانه هم باشید! بعید نیست سردمداران صنعت نوشابه‌سازی برای انجام تحقیقات فریبکارانه‌ای پول خرج کنند که نتایج‌شان پیشاپیش قرار است مثبت از آب در بیاید.

اگر مردم تحت تاثیر تحقیقاتی که نوشابه‌ رژیمی را برای کنترل وزن بی‌فایده یا حتی مضر دانسته‌اند تصمیم به ترک خرید نوشابه بگیرند قطعا ضربه سختی به این صنعت پول‌ساز وارد می‌شود. پس به نتایج مثبت تحقیقاتی که با پشتیبانی صنایع ذیربط انجام شده‌اند بهتر است چشم‌بسته اطمینان نکنیم. نه‌اینکه هر نتایج مثبتی دراین‌باره حتما فریب‌کارانه است، اما اول باید مطمئن شویم که با تحقیقی منفعت‌طلبانه روبه‌رو نیستیم.

خلاصه کلام

خلاصه اینکه شواهد موجود برای اثبات مفیدبودن نوشابه رژیمی در جلوگیری از افزایش وزن کافی نیستند. به همین دلیل محققان تحقیق مذکور معتقدند که پس این فرآورده نباید به‌عنوان یک انتخاب غذایی سالم تبلیغ شود. ضمن اینکه درمورد سایر اثرات بلندمدت این قبیل نوشیدنی‌ها هم هنوز تحقیقات کافی صورت نگرفته است.