راهنمای خرید کارت گرافیک و هرآنچه باید در این باره بدانید
برای خرید کارت گرافیک چه مواردی را باید در نظر داشت، به چهچیزهای باید بیشتر پرداخت و چه مدلهایی برای کاربری مختلف مناسب هستند؟ برای پاسخ به این پرسشها با درجه همراه باشید.
کارت گرافیک، مهمترین بخش یک کامپیوتر برای انجام پردازشهای گرافیکی است؛ فعالیتهایی نظیر انجام بازیهای ویدیویی یا طراحی و رندرگیری از مدلهای سهبعدی همگی به توان گرافیکی بالایی نیاز دارند که پردازنده بهتنهایی از پسِ آن بر نمیآید. از آنجایی که کارتهای گرافیک کاربریهای مختلفی دارند، در هنگام خرید باید معیارهای متفاوتی را مدنظر قرار دهید. از نوع صفحهنمایش تا سیستم خنککننده و اندازه کیس، همگی در انتخاب و کارکرد کارت گرافیک مؤثر هستند.
در ادامه با درجه همراه باشید تا ببینیم کدام کارتها برای چه فعالیتهایی مناسب هستند و اینکه آیا صرف هزینه بالا برای خرید کارت گرافیک لزوماً برای ما کیفیت و کارایی بالایی را بههمراه خواهد داشت؟
گام اول: قطعات فعلی کامپیوترتان را بررسی کنید
پیشاز اینکه درباره خرید کارت گرافیک تصمیمگیری کنید، باید به قطعات سختافزاری فعلی خود که قصد تعویضشان را ندارید، نگاهی بیاندازید. سازگاری قطعات جدید با قطعات قدیمی، یکی از اصول مهمی است که باید در هنگام ارتقاء سختافزار به آن پایبند ماند.
اگر درباره قطعات فعلی کامپیوترتان اطلاع ندارید، میتوانید از طریق برنامههایی چون CPU-Z و Speccy بهراحتی از ریزترین جزئیات سختافزارتان باخبر شوید.
خرید کارت گرافیک جدید با آگاهی از قطعات سختافزاری فعلیتان از بروز مشکلات بعد و ناسازگاریهای احتمالی جلوگیری میکند. پیشنهاد میکنیم در این بخش حتما از تجربه افراد خبره و کاردان استفاده کنید. به عنوان مثال پیشنهاد میشود اگر مادربورد شما از برند ایسوس است، کارت گرافیک را نیز از این برند خریداری کنید.
البته این موضوع همیشه امکانپذیر نیست. اما اگر پردازنده شما از سری AMD است برای هماهنگی بهتر سیستم باید از کارت گرافیکهای AMD Radeon انتخاب کنید. در طرف مقابل اگر از پردازندههای اینتل استفاده میکنید، بهتر است کارت گرافیک شما از سری Nvidia GeForce باشد.
گام دوم: نیازتان را بشناسید
از خودتان بپرسید «به چه علت دنبال خرید کارت گرافیک هستید؟». آیا طراحی سهبعدی انجام میدهید یا به انجام بازیهای ویدیویی علاقهمند هستید؟
اگر با خرید کارت گرافیک، بهدنبال انجام برخی بازیهای متوسط هستید، بهتر است پولتان را بابت خرید کارت گرافیک بالارده هدر ندهید. با صرف هزینهای معقول میتوانید پردازندههای گرافیکی میانردهای را تهیه کنید که بهخوبی از پسِ نیازتان بربیاید.
بااینحال، اگر بهدنبال انجام بازیهای جدید با نهایتِ تنظیمات گرافیکی هستید یا مدلهای سهبعدی طراحی میکنید، کیف پولتان را برای خالیشدن آماده کنید.
کارتهای گرافیکی قدرتمند معمولاً قیمت بالایی دارند؛ دراینمیان، نوسانات بازار ارز در ماههای اخیر باعث شده تا قیمت این کارتهای گرافیک حتی با قیمتی بیشتر از ارزش جهانی بهفروش برسند.
هماکنون قیمت کارتهای گرافیکی بالارده در بازار ایران از ۹ میلیون تومان تا ۱۳ میلیون تومان برای مدلهای متفاوت متغییر است؛ درحالیکه با صرف ۲ میلیون تومان یا حتی کمتر، میتوان کارت گرافیک میانرده تهیه کرد.
در پایین میتوانید جدول تناسب قیمت با کارایی را مشاهده کنید.
[table id=13 /]
گام سوم: به مانیتورتان توجه کنید
بدون مانیتورِ مناسب، حتی کارتهای گرافیک بالارده و گرانقیمت هم حرفی برای گفتن ندارند. پیش از خرید کارت گرافیک، از سازگاری پورتهای گرافیکی با خروجی مانیتورتان مطمئن شوید. پورتهای VGA رایجترین پورت در مانیتورهای نسبتاً قدیمی هستند. برای استفاده حداکثر از کارت گرافیک جدیدتان، وجود پورتهایی چون HDMI یا DVI لازم است.
اما اگر مانیتور قدیمیتان تنها دارای یک پورت VGA باشد چهکاری باید انجام داد؟
در اینگونه مواقع یا باید از پشتیبانی کارت گرافیکتان از این درگاه مطمئن شوید یا اینکه باید هزینهای را برای خرید تبدیل DVI یا HDMI به VGA صرف کنید.
[related]5042[/related]
گام سوم: ببینید آیا مادربوردتان سازگار است؟
در بسیاری از موارد دیدهشده که مادربورد فعلی کامپیوتر اسلات اضافی برای کارت گرافیک ندارد. قصد نداریم در این بخش درباره موضوعات تخصصی صحبت کنیم. در ابتدا اطمینان حاصل کنید که سیستمتان از اسلات PCI Express برای کارت گرافیک پشتیبانی میکند. اگر به مادربورد خود نگاه کنید معمولا زیر قسمت پردازنده در قسمت پایین مادبورد یک تا چند شیار برای نصب کارت گرافیک وجود دارد. این کار میتوانید از فردی که اطلاعات بیشتری نسبت به شما دارد نیز کمک بگیرید.
افزونبراین، از مقدار برق مصرفی کارت گرافیک جدیدتان اطلاع پیدا کنید. این مسئله ارتباط مستقیمی با پاوِر دستگاه دارد و اگر انتخاب غیردرستی صورت گیرد، احتمال آسیبرسیدن به قطعات بسیار بالا است.
بهترین راه برای کسب اطلاعات درباره تمامی این جزئیات، مراجعه به سایت سازنده مادربوردتان است. ایسوس و گیگابایت دو تولیدکننده مطرح مادربورد هستند که در کشور ما طرفداران زیادی دارند.
پس بررسیهای اولیه و طی کردن سه گام بالا، حالا نوبت به انتخاب است. در ادامه برایتان گفتهایم چطور بهتر انتخاب کنید:
۱. چطور بین برندهای مختلف انتخاب کنیم؟
AMD و انویدیا بزرگترین تولیدکنندههای پردازندههای گرافیکی در جهان هستند.
با مشاهده دو نام فوق، شاید سؤال کنید که چرا از برندهای دیگر بازار نظیر ایسوس و MSI و... نام نبردهایم. معمولاً برندهایی نظیر ایسوس و...، همگی از معماری و طراحی دو شرکت انویدیا و AMD در تولید کارتهای گرافیکی خود بهره میگیرند. تنها تفاوت میان این پردازنده، افزایش بار پردازشی هستهها در برخی مدلها است.
جدا از مسئله فوق، بین پردازندههای انویدیا و AMD از منظر کارکرد تفاوتهایی وجود دارد که باید هنگام مقایسه دو پردازنده با یکدیگر، آنها را در نظر داشته باشید.
بهعنواننمونه، شما نمیتوانید بهطورکلی درباره بهتربودنِ پردازندههای تولید دو شرکت انویدیا و AMD نسبت به یکدیگر نظر قطعی بدهید. طراحی و معماری متفاوت پردازندههای گرافیکی تولیدی این شرکتها در کنار استفاده از فناوریهای اختصاصی، مزیت و مزایا خاص خود را بههمراه دارند.
بنابراین اگر قصد مقایسه دو پردازنده از دو شرکت متفاوت را دارید، اطمینان حاصل کنید که ابتدا هر دو پردازنده گرافیکی در بازه قیمتی مشابه قرار دارند؛ سپس مسائل فنی دیگری چون نوع معماری و فناوریها مورداستفاده در هر یک را مورد بررسی قرار دهید.
جدول زیر ۱۰ کارت گرافیک برتر بازار را از حیث قدرت و کارایی نمایش میدهد.
[table id=15 /]
منبع: Toms Hardware
۲. مشخصات فنی کارت گرافیک را چطور بررسی کنیم؟
پس از اینکه موارد فوق را بررسی کردید، باید مشخصات فنی کارت گرافیک مدنظرتان را در نظر بگیرید؛ مواردی از قبیل ظرفیت حافظه، نوع معماری، توان گرافیکی و...
در ادامه برخی از شاخصههای اصلی که باید هنگام خرید کارت گرافیک در نظر داشته باشید، مطرح کردهایم.
حافظه VRAM
VRAM همان حافظه ویدیویی است و یکی از مهمترین بخشهای هر کارت گرافیک بهشمار میرود. درحالحاضر، ۵ نوع رایج از حافظههای ویدیویی مورداستفاده در پردازندههای گرافیکی را میتوانید پایینتر مشاهده کنید:
- DDR3: کندترین نوع در این فهرست است. قدیمیبودن و کندی آن باعث شده تا شاهد استفاده از آن در کارتهای گرافیکی پایینرده باشیم.
- GDDR5: رایجترین نوع در بین کارتهای گرافیکی فعلی بازار است و از کارتهای گرافیکی مقرونبهصرفه تا بالارده از این نوع استفاده میکنند. پهنای باند بالا جزو مزایا GDDR5 محسوب میشود.
- GDDR5X: نسخه بهروزشده GDDR5 که برخی از مشکلات در آن رفع شده است. هماکنون فقط در کارتهای گرافیکی بالارده نظیر GeForce GTX 1080، Nvidia Titan Xp، Nvidia Titan X و معدود مدلهای دیگر استفاده میشود.
- HBM و HBM2: از این دو نوع بهعنوان آینده حافظههای ویدیویی یاد میشود. هماکنون از این دو نوع حافظه فقط در پردازندههای گرافیکی حرفهای و گرانقیمت استفاده میشود. این نوع حافظهها برای اجرا محتوای واقعیت مجازی بسیار مناسب هستند.
بهغیر از انواع حافظه، ظرفیت حافظه را نیز باید توجه کنید؛ بهخصوص برای کارتهای گرافیکی میانرده و بالارده!
معمولاً برای انجام بازیها با کیفیت ۱۰۸۰ کارت گرافیکی با ظرفیت ۲ گیگابایتی مناسب است؛ اما اگر کیفیت بیشتری میخواهید، پیشنهاد میکنیم حداقل از کارت گرافیکی با ظرفیت ۴ گیگابایت استفاده کنید.
توجه داشته باشید که مقدار حافظه بیانگر توان پردازشی یک کارت گرافیکی نیست و تنها دادههای گرافیکی در مرحله پیشاز پردازش در حافظه VRAM قرار میگیرند.
تِرافِلاپ (Teraflop)
ترافلاپ به تعداد پردازشهای یک پردازنده گرافیکی با ممیز شناور گفته میشود؛ البته لازم نیست شما روی عبارت اول زیاد متمرکز شوید.
بهزبان ساده، عددی که در جلوی ترافلاپِ یک کارت گرافیک قرار میگیرد، بهتوان پردازشی اشاره میکند. هرچه این عدد بیشتر باشد، در هر ثانیه کارت گرافیک شما میتواند محاسبات گرافیکی بیشتری را انجام دهد. ترافلاپ بیشتر به شرکتهای بازیسازی اجازه میدهد تا جهانهای مجازی بزرگتر و پرجزئیاتتری را در بازیهایشان خلق کنند.
باایناوصاف، بالابودن میزان ترافلاپ بهتنهایی معنی کارایی سریعتر را نمیدهد. چنین برداشتی مانند این میماند که ما میزان مصرف سوخت یک ماشین پرمصرف را دلیلی بر سرعت بیشتر آن بدانیم.
بهعنوان نمونه، در حالی کارت گرافیک GTX Titan X از ۷ ترافلاپ بهره میبرد؛ اما از منظر کارایی، عملکرد ضعیفتری را نسبت به کارت گرافیک ۶.۵ ترافلاپی GTX 1070 از خود برجای میگذارد.
معماری پردازنده گرافیکی، سرعت هستهها و اندازه فریم بافر جزو نکاتی هستند که در کنار میزان ترافلاپ، سرعت یک کارت گرافیک را تعریف میکنند.
اندازه و نوع ساخت
کارتهای گرافیکی معمولاً اندازه مشخصی ندارند. درحالیکه برخی کارتگرافیکها کوچک هستند، برخی دیگر اندازه بزرگی دارند؛ بنابراین پیشاز اقدام به خرید، از تناسب اندازه کارت گرافیکتان با کیس کامپیوتر مطمئن شوید.
اگر کیس کوچکی دارید، یا باید از خرید کارت گرافیکهای بالارده منصرف شوید یا باید بهناچار تن بهخرید یک کیس جدید و بزرگتر بدهید.
خنک کننده
بهصورت پیشفرض هر کارت گرافیکی با یک خنککننده عرضه میشود. خنککنندهها به دو دسته تقسیم میشوند؛ خنککننده فعال و خنککننده منفعل! خنککنندههای فعال از طریق لولههای انتقال حرارتی یا خنککننده مایع اقدام به خنکسازی کارت گرافیک میکنند.
در خنککنندههای منفعل تنها از طریق لولههای انتقال حرارت خنکسازی اتفاق میافتد. تقریباً اکثر کارتهای گرافیکی از راهکار فعال برای خنکسازی استفاده میکنند؛ اما هنوز هم تعدادی از پردازندههای گرافیکی پایینرده و میانرده همچنان به استفاده از راهکار منفعل پایبند هستند.
مزیت خنکسازی منفعل، بیصدابودنشان است که آنها را به انتخابی مناسب برای سیستمهای خانگی و اداری تبدیل میکند. در آنسو اما خنککنندههای فعال بهسبب استفاده از فنهای بیشتر، صدای بیشتری را نیز تولید میکنند.
اگر قصد دارید در آینده پردازنده گرافیکی خود را اورکلاک (ارتقاء از طریق دستکاری فنی) کنید، بهتر است به گزینههایی فکر کنید که یا داری فنهای بیشتری هستند یا اینکه از خنککننده مایع بهره میبرد.
ویژگیها و پشتیبانی از APIها
اگر برای انجام کارهای گرافیکی سنگین اقدام به خرید کارت گرافیک میکنید، مطمئن شوید گزینه مدنظرتان از آخرین نسخه APIهای گرافیکی نظیر دایرکتایکس، OpenGL و ولکان پشتیبانی میکنند.
این موضوع از آنجهت اهمیت دارد که جدیدترین بازیها براساس آخرین نسخههای همین APIها توسعه داده میشوند و اگر پردازنده گرافیکی خریداریشدهتان از این APIها پشتیبانی نکند، باید توقع کیفیت پایینتری را داشته باشید.
پشتیبانی مانیتور
برای استفادههای ساده و عمومی، تقریباً تمامی مانیتورها از انواع کارتهای گرافیکی پشتیبانی میکنند؛ اما زمانی که بخواهید بازیهای ویدیویی انجام دهید، داستان بهکلی تفاوت میکند.
G-Sync و FreeSync دو تکنولوژی هستند که برای انجام بازیهای ویدیویی به وجودشان نیاز است. این دو تکنولوژی از پارگی تصویر جلوگیری میکنند و محتوا را بدون هیچگونه مصنوعاتی بهصورت صاف نمایش میدهند. تنها تفاوت بزرگ آنها، توسعه آنها توسط دو شرکت مختلف است؛ G-Sync توسط انویدیا توسعه داده شده و FreeSync نیز فناوری اختصاصی شرکت AMD است.
اگر مانیتور شما از فناوری G-Sync پشتیبانی میکند، مطمئن شوید که کارت گرافیک مدنظرتان اولاً ساخته انویدیا است و ثانیاً از G-Sync پشتیبانی میکند؛ این موضوع برای FreeSync نیز صدق میکند، با این تفاوت که مانیتورهای سازگار با این فناوری، نیازمند پردازندههای گرافیکی AMD هستند.
توجه داشته باشید که عدم تناسب رابطه فوق، سیستم شما را غیرقابل استفاده نمیکند و همچنان میتوانید بازیهای ویدیویی را انجام دهید؛ اما انتظار بهترین کیفیت ممکن را نیز نباید داشته باشید.
منبع تغذیه (پاور)
پردازندههای گرافیکی بالارده معمولاً مصرفِ برقِ بالایی دارند؛ ازاینرو انتخاب منبع تغذیهای که بتواند از پسِ این نیاز بربیاید، یکی از مهمترین مواردی است که باید رعایت کنید. اگر منبع تغذیه فعلیتان قادر به تأمین نیاز پردازنده گرافیکی جدیدتان نیست، حتماً به تعویض آن اقدام کنید.
بااینحال ممکن است در برخی مواقع منبع تغذیه قدرتمندی داشته باشید؛ اما درگاه اتصال آن با کارت گرافیک همخوان نباشد. در اینگونه مواقع استفاده از تبدیل هیچ ممانعتی ندارد.
نامگذاری
پردازندههای گرافیکی هرکدام دارای نامی هستند. در نگاه اول شاید نامهای این کارتهای گرافیکی گیجکننده بهنظر برسند؛ اما در پشتِ نامگذاری این محصولات فلسفهای وجود دارد که در ادامه سعی میکنیم آن را برای شما باز کنیم.
نامگذاری کارت گرافیک انویدیا
در پردازندههای گرافیکی انویدیا هر عدد و کلمهای بیانگر اطلاعاتی مفید درباره کارت گرافیک است. همانور که نام یک خودرو بیانگر ویژگیهای آن است، در کارتهای گرافیکی نیز چنین شرایطی وجود دارد.
نامگذاری مبتنیبر کلمه
- GeForce: نام برند گرافیکی انویدیا است. معمولاً پردازندههای گرافیکی که بهتنهایی این نام را یدک میکشند برای کارهای گرافیکی سبک و استفاده روزمره مناسب هستند.
- GeForce GT: نوع بهبودیافته کارتهای گرافیکی GeForce محسوب میشود و معمولاً برای انجام بازیهای متوسط مناسب است.
- GeForce GTX: این مدلها بهترین کیفیت و بیشترین قدرت را در اختیارتان قرار میدهند. معمولاً از کارتهای گرافیکی اینچنینی در محصولات بالارده و گرانقیمت نظیر GTX 1080 استفاده میشود.
- GeForce RTX: نوع جدیدتر و قویتر کارتهای GTX محسوب میشوند که بهتازگی با پردازندههای گرافیکی نظیر RTX 2080 پا به بازار گذاشتهاند. پردازش نور در این کارتهای گرافیکی بهتر است.
- Titan: نام تایتان معمولاً به پردازندههایی اختصاص داده میشود که قدرت بسیاری زیادی دارند. در اینگونه کارتهای گرافیکی نامگذاری مبتنیبر عدد وجود ندارد.
نامگذاری مبتنی بر عدد
هر مدل علاوه بر کلمه پیشوند، دارای عددی است که نسل و توان گرافیکی پردازنده را بیان میکند. بهعنوان مثال در پردازنده GeForce RTX 2080، عدد ۸۰ در انتها نسخه (ورژن) کارت گرافیک را تعیین میکند؛ این عدد هرچه بالاتر باشد، بهتر است.
دو عدد ابتدایی نیز نسل پردازنده گرافیکی را نشان میدهند؛ بدین معنی که در نمونه GTX 1080، با نسل دهم روبرو هستیم. در کارتهای گرافیکی جدیدتر که دو رقم نخست با عدد ۲۰ شروع میشود، نسل پردازنده ۱۱ است.
پسوندها
در کنار موارد فوق، در برخی از کارتهای گرافیکی شاهد وجود پسوند پس از نام عددی کارت گرافیک هستیم.
- Ti: این پسوند یک کارت گرافیک خوب را از یک مدل بهتر متمایز میکند. در اینگونه مدلها معمولاً به قدرت بیشتری دست پیدا میکنیم.
- M: مخفف نام موبایل در زبان انگلیسی استو کارتهای گرافیکی اینچنینی بهسبب اندازه کوچکتر خود، در لپتاپها مورداستفاده قرار میگیرند؛ همچنین در مدلهای M قدرت نیز نسبت به مدلهای مشابه دسکتاپ کمتر است.
نامگذاری پردازندههای AMD
از منظر نامگذاری، پردازندههای گرافیکی AMD شباهت بسیاری به نمونههای تولیدی انویدیا دارند؛ ازاینرو، تنها به توضیح مختصر در این بخش بسنده میکنیم.
سری RX از حیث قدرت بسیار به GTX انویدیا شباهت دارد. در پردازندههای گرافیکی AMD عدد نخست به نسل و دو عدد بعدی به توان گرافیکی اشاره میکنند. ازاینرو، یک کارت گرافیک RX 970 نسبت به RX 480 نهتنها توان بیشتری دارد، بلکه از نسل بالاتری نیز بهره میبرد.
جمعبندی
کارت گرافیک یکی از گرانترین قطعات سختافزاری کامپیوتر است. اگر قصد خرید این قطعه را دارید، بهتر است به نیازتان توجه ویژهای داشته باشید تا بودجه شما به هدر نرود. گیمرها باید بهدنبال کارتهای گرافیکی میانرده تا بالارده باشند و بهکلی دور کارتهای گرافیکی پایینرده را خط بکشند؛ البته اگر هدفتان انجام بازیهای ویدیویی جدید با آخرین تنظیمات ممکن است، فقط بهدنبال مدلهای بالارده باشید که از قضا قیمت بالایی نیز دارند. بااینحال، انجام بازیهای ویدیویی با تنظیمات متوسط نیازی به هزینه برای مدلهای بالارده ندارد و میتوانید به سراغ مدلهای میانرده بروید که قیمت پایینتری دارند. اگر استفاده گرافیکی شما از این هم پایینتر است، بهتر است بهسراغ خرید پردازندهای با گرافیک مجتمع بروید؛ زیرا خرید کارت گرافیک پایینرده چندان صرفه اقتصادی ندارد. هماکنون تولیدکنندههایی چون اینتل و AMD بسیاری از پردازندههای خود را با گرافیک مجتمع روانه بازار میکنند که در برخی مواقع، عملکرد بالاتر از انتظاری را از خود ارائه میدهند. در آخر لازم است که به گروهی دیگر از کاربران اشاره کنیم که استفاده غیرگیمینگ از کارت گرافیک انجام میدهند. این دسته از کاربران که عمدتاً خالقین محتوا هستند، به پردازندههای گرافیکی قدرتمند نیاز دارند. اگر جزو این دسته از کاربران هستید، پیشنهاد میکنیم بهسراغ مدلهای بالارده بازار بروید؛ مدلهایی بعضاً حتی فوقرده! اگر همچنان در مورد خرید کارت گرافیک سؤالی دارید که در متن به آن پاسخ داده نشده، آن را با ما در قسمت نظرات بهاشتراک بگذارید. [see_also]4751[/see_also]