راهنمای خرید گیتار آکوستیک

گیتار آکوستیک یکی از انواع گیتارهایی است که بسیاری از نوازندگان گیتار، سفر موسیقیایی خود را با آن شروع می‌کنند. در این مقاله از «درجه» گیتار آکوستیک معرفی و راهنمای خرید آن ارائه شده است.

گیتار ساز جذابی است که علاقه‌مندان بسیاری دارد. این ساز در انواع متفاوتی تولید می‌شود و باید گفت صدها نوع گیتار در بازار وجود دارد که هنگام خرید حتما باید بدانید چه نوع گیتار و با چه ویژگی‌هایی نیاز دارید.

به‌طور کلی ساز گیتار در چند دسته آکوستیک، الکتریک و الکتروآکوستیک قرار دارند که هر کدام از آنها حاوی انواع متفاوتی از گیتارها هستند. اگر می‌خواهید هنر نوازندگی‌تان را با گیتار آکوستیک شروع کنید، این مقاله مناسب شماست.

گیتار آکوستیک

انتخاب گیتار آکوستیک، فرآیندی هیجان‌انگیز است! و با توجه به تنوع زیادی که از این ساز در بازار وجود دارد باید مراقب باشید، بهترین و مناسب‌ترین نوع آن را بخرید.

برداشتن اولین گام آسان است. در این مرحله فقط باید بدانید که می‌خواهید از گیتار چه استفاده‌ای کنید و آن چه صدایی تولید کند. بدین ترتیب دامنه جستجوهایتان محدود شده و فقط به گیتاری معطوف می‌شود که مدنظرتان است.

در ضمن بهتر است پیش از رفتن به بازار، تمامی قطعات گیتار و کارآیی‌شان را کاملا بشناسید تا خریدی آگاهانه داشته باشید.

آناتومی گیتار آکوستیک

در گیتار آکوستیک، فقط بدنه چوبی توخالی گیتار صدای سیم‌ها را تقویت می‌کند. در واقع صدای گیتار با استفاده از ارتعاش سیم‌ها (که معمولا ۶ سیم فلزی دارند) از طریق امواج صوتی تولید می‌شود.

بدنه گیتار آکوستیک از اتصال صفحه چوبی جلویی، صفحه چوبی پشتی و دو قسمت چوبی منحنی کناری ساخته می‌شود و حفره‌ای دایره‌شکل روی صفحه جلویی قرار دارد. چوب مورد استفاده در هر قسمت از گیتار در تولید نوع صدای آن تاثیر بسیاری دارد.

اندازه و شکل بدنه

گیتار آکوستیک در انواع اندازه و شکل‌های مختلفی در بازار وجود دارد، از اندازه کوچک مسافرتی گرفته تا اندازه بزرگ (جامبو و دردنات).

نوع بدنه گیتار آکوستیک نوع صدا و تن آن را نشان می‌دهد. در واقع اندازه و بدنه گیتار روی صدا و تن (لحن) آن اثر می‌گذارد. در فروشگاه، چند نوع گیتار را امتحان کرده و صدای آن را ارزیابی کنید.

برخی از بدنه گیتارها تک‌برشی (cutaway) و برخی دیگر دو برشی است. این برش روی بدنه گیتار و نزدیک دسته آن است که باعث می‌شود نوازنده به فرت‌های بالاتر دسترسی پیدا کند.

پیش‌تقویت‌کننده الکتریکی (Preamplifier) و پیکاپ (Pickup)

برخی از گیتارهای آکوستیک مجهز به پیکاپ و پیش‌تقویت‌کننده (یک وسیله الکترونیکی برای تقویت صدا) هستند که آنها را برای نواختن در سالن‌های بزرگتر مناسب می‌کند، جایی‌که لازم است صدای گیتار آکوستیک‌تان کل سالن را پر کند.

در برخی از سازها پیش‌تقویت‌کننده درون حفره‌ای که در کنار‌ ساز هست، تعبیه شده است. در حالی‌که این وسیله در برخی دیگر از گیتارها درون حفره گیتار قرار دارد.

همچنین سیستم‌هایی وجود دارد که می‌توانند پیش‌تقویت‌کننده، میکروفون، پیکاپ پی‌ایزو‌، اکوالایزر  و کلیدهای کوک گیتار را با هم ترکیب ‌کنند.

اکوالایزیشن (به انگلیسی: Equalization) یا برابرسازی، به فرایند متعادل سازی ساختار فرکانس در داخل یک سیگنال صوتی اطلاق می‌شود. فرایند اکوالایزیشن توسط تعدادی فیلتر که زیر و بمی صدا را تغییر می‌دهند انجام می‌شود که به آن Equalizer یا برابرساز گفته می‌شود.

کاربرد اصلی برابرسازها، نرم کردن و تنظیم صدای سیستم با توجه به موزیک یا صدای در حال پخش است.

دسته گیتار(Neck) و فرت (Fret)

وقتی نوبت به انتخاب دسته گیتار می‌رسد، اندازه دست شما مهم است. به‌طور کلی ضخامت و پهنای دسته گیتار بر اساس بدنه ساز و همچنین تعداد فرت‌های روی دسته تعیین می‌شود.

منظور از فرت‌ها، نواحی بین میله‌های فلزی فرت است که روی صفحه فرت قرار گرفته‌اند و کل صفحه فرت را به بخش‌های مساوی نیم‌پرده (Semi-tone) تقسیم می‌کنند.

نیم‌پرده کوچکترین فاصله‌ای است که در موسیقی کلاسیک استفاده می‌شود. هر فرت یک نت را برای یک سیم گیتار نشان می‌دهد. در ضمن تعداد فرت‌ها در همه گیتارها برابر نیستند.

معمولا دسته گیتارهای آکوستیک  از ۱۲ تا ۱۴ فرت تشکیل شده است. این تعداد منظور آن فرت‌هایی است که فقط روی دسته گیتار قرار دارند و نه تمام فرت‌ها. بیشتر گیتارها به‌طور کل ۲۱ فرت و برخی از گیتارهای الکتریک ۲۴ فرت دارند.

جدیدترین انواع گیتار آکوستیک را ببینید

علائم فرت (نقطه‌های روی فرت) (Fret Markers)

روی صفحه فرت، علاوه بر میله‌های فرت، نقاط خاصی قرار دارند که برخی از فرت‌های خاص دسته گیتار را مشخص کرده‌اند.

این نقاط به نوازنده گیتار اجازه می‌دهد، انگشت‌های خود را روی مکان‌های صحیح قرار دهد. نقطه‌های روی فرت معمولا روی فرت‌های سوم، پنجم، هفتم، نهم، دوازدهم، پانزدهم، نوزدهم و بیست‌ویکم قرار دارند.

اینتونیشن یا لحن گیتار (Intonation)

کوک بودن فرت‌ها در طول دسته گیتار را اینتونیشن می‌گویند. مراقب باشید فواصل بین فرت‌ها رعایت شده باشد، زیرا اگر بین آنها فاصله‌ای نباشد، صدای گیتار تنظیم و کوک نخواهد شد و صدای مطلوبی از ساز شنیده نمی‌شود.

کلیدهای کوک گیتار

توجه به کلیدهای کوک گیتار، به دلیل اینکه تنظیم ساز و در گام صحیح نگهداشتن آن با این کلیدها انجام می‌شود، مهم است. مراقب باشید گیتاری بخرید که کلید‌های کوک آن از جنسی باشد که فرسوده نشود و شما در آینده مجبور به مراقبت یا تعویض آن نشوید.

سیم‌های گیتار (Strings)

با استفاده از به حرکت درآوردن سیم‌های گیتار و هوای داخل بدنه گیتار می‌توان صدا تولید کرد. سیم‌های گیتار در انواع مختلف نایلونی و فولادی ساخته می‌شوند.

بهترین سیم‌های گیتار آکوستیک از جنس فولاد هستند و صدایی قوی و رسا از آنها شنیده می‌شود. این نوع سیم‌ها مورد علاقه نوازندگان سبک آکوستیک، فولکلور، کانتری، پاپ و راک هستند. از طرفی سیم‌های نایلونی صدایی نرم و لطیف‌تر تولید می‌کنند و بهترین انتخاب برای نوازندگان گیتارهای کلاسیک و فلامنکو هستند.

البته برخی از افراد می‌گویند، تازه‌کارها بهتر است از سیم‌های نایلونی استفاده کنند، زیرا انگشتان‌شان روی سیم‌ها راحت‌تر حرکت می‌کنند که باید گفت، این موضوع درست نیست. از هر نوع سیمی که استفاده کنید، پس از مدتی تمرین می‌توانید، به‌راحتی موسیقی دلخواه‌تان را بنوازید. در واقع باید ببینید چه سبکی از موسیقی مورد علاقه‌تان است و بنابر آن سیم گیتار را انتخاب کنید.

سیم‌های فولادی می‌توانند فشار بیشتری را تحمل کنند. در ضمن مراقب باشید که سیم‌های فولادی را نباید برای یک گیتار سبک آکوستیک استفاده کنید. زیرا فشار بیش از حدی که به روی آن می‌آورد، به گیتار صدمه می‌زند. سیم‌های گیتار به مرور زمان فرسوده می‌شوند و باید پس از مدتی استفاده تعویض شوند.

[related]28068[/related]

میله تراس (Truss rod)

در گذشته برای اینکه دسته گیتار پس از مدتی استفاده خمیده و گود نشود، دسته‌های گیتار را با استفاده از میله‌ای چوبی یا فولادی آنقدر محکم می‌ساختند تا در مقابل کشش سیم‌ها مقاوم شوند. اما بعدها میله‌ای فلزی به نام تراس  به بازار آمد و این مشکل را حل کرد.

با قرار دادن این میله در دسته گیتار، فشاری که سیم‌ها به دسته گیتار وارد می‌کنند، خنثی و جلوی خمیده شدن آن گرفته می‌‌شود.  این میله، قابلیت تنظیم شدن هم دارد. برخی از گیتارهای آکوستیک قدیمی، میله تراس ندارند. بنابراین هنگام خرید گیتار به این موضوع هم توجه کنید.

خرک (پل) (Bridge) و صفحه انگشت‌گذاری (Fingerboard)

خرک بخشی ار گیتار است که سیم‌های گیتار را روی بدنه محکم و ثابت نگه می‌دارد و باعث می‌شود ارتعاش ناشی از سیم‌ها، درون بدنه گیتار تقویت و صدای گیتار شنیده شود.

سیم‌های گیتار به وسیله پین‌های خرک، سر جای خود قرار می‌گیرند.

صفحه انگشت‌گذاری یا صفحه فرت هم بخشی از چوب لمینت‌شده دسته گیتار است؛ معمولا از چوب بلسان بنفش، آبنوس یا افرا تولید می‌شود.

فشار دادن سیم‌های گیتار به روی این صفحه، نت‌ها را به‌وجود می‌آورد. همچنین فشردن سیم‌های گیتار با چند انگشت روی فرت‌های طراحی‌شده هارمونی یا آکورد‌ها را تولید می‌کند. مواد استفاده‌شده در ساخت خرک یا صفحه انگشت‌گذاری، روی صدای گیتار اثر می‌گذارد. در گیتارهای آکوستیک معمولا برای صفحه فرت از چوب بلسان بنفش استفاده می‌کنند. این چوب می‌تواند از تنش بین انگشتان و صفحه فرت بکاهد و صدا و لحن گرم‌تری تولید کند.

پاشنه (Heel)

پاشنه، در واقع جایی است که دسته گیتار به بدنه گیتار متصل می‌شود. هنگام خرید گیتار باید مراقب باشید، پاشنه آن بدون ترک‌خوردگی و ضرب‌دیدگی باشد.

تیغه سردسته (شیطانک) (Nut)

این قسمت روی سردسته گیتار قرار دارد و معمولا از جنس پلاستیک سخت، استخوان یا گرافیت و در برخی موارد، برنج است. این قسمت نقش بسیار مهمی در گیتار دارد و  در آخرین نقطه سیم گیتار و قبل از کلیدهای کوک قرار دارد.

در واقع این تیغه، ارتعاش‌های سیم‌ها را به دسته گیتار منتقل می‌کند. همچنین تیغه سردسته با کمک زین گیتار (Saddle)، فاصله‌گذاری سیم‌ها را هم کنترل کرده و در بهترین حالت قرار می‌دهد. اگر این تیغه خراب یا نامناسب باشد، در کوک کردن ساز، اختلال ایجاد می‌شود.

حفره صدا (Sound Hole)

این حفره روی تخته صدای گیتار قرار گرفته است. در بیشتر گیتارهای کلاسیک این حفره دایره‌ای شکل است اما در برخی از گیتارها به شکل حرف لاتین F درست شده است. حفره صدا باعث می‌شود هوای درون بدنه گیتار تشدید شده و به‌راحتی بیرون آید و صدای گیتار طنین‌انداز شود.

تخته صدا (Sound Board)

تخته صدا، همان صفحه جلویی صداست و مانند بلندگو برای گیتار عمل می‌کند.

این صفحه، ارتعاشات سیم‌ها را به هوا انتقال می‌دهد و با کمک سیستم مهاربندی پشت صفحه، نقش مهمی در کیفیت صدای تولید‌شده و انتشار آن دارد.

همچنین روی تخته صدا، خرک و حفره صدا قرار می‌گیرد.

روزت (Rosette)

به حلقه‌های تزيینی دور حفره صدا، روزت می‌گویند. اگرچه به نظر می‌رسد، روزت فقط تزیینی است، از آن برای تقویت چوب اطراف حفره صدا و پیشگیری از ترک آن استفاده می‌شود. بنابراین به این قسمت از گیتار هم توجه کنید تا ترک و شکستگی روی آن وجود نداشته باشد.

جلا (Finish)

پرداخت و صیقلی کردن چوب به‌کار رفته در تولید گیتار می‌تواند روی نوع ارتعاش چوب و در نتیجه صدای تولید‌شده اثر بگذارد. بنابراین موقع خرید گیتار باید به این موضوع کاملا توجه کنید.

سیستم مهاربندی (Bracing)

مهاربندی، روش چیدمان میله‌های چوبی زیر تخته صدای گیتار است. این سیستم روی استحکام تخته صدای گیتار و همچنین صدای نهایی گیتار تاثیر دارد. برای آگاهی بیشتر از این سیستم، مقاله راهنمای خرید گیتار فلامنکو را در درجه بخوانید.

تن‌وود (Tonewood)

منظور از تن‌وود، چوب‌هایی است که برای ساخت گیتار مناسب هستند. نوع چوب مورد استفاده، نوع صدای گیتار آکوستیک را تعیین می‌کند.

انواع متفاوتی چوب وجود دارد که صدا و تن‌های متفاوتی تولید می‌کنند. اما بیشتر سازندگان گیتار بر این باورند که صفحه جلویی گیتار بیش از قسمت‌های دیگر برای کیفیت صدای گیتار مناسب است. صنوبر و معمولا صنوبر سیتکا استاندارد ساخت صفحه جلویی گیتار است.

هزینه گیتار آکوستیک، به طور چشمگیری بر اساس چوب و نادر بودن چوب آن افزایش می‌یابد. مثلا چوب رزوود به دلیل نادر بودن، گیتار را بسیار گران می‌کند.

اما خوشبختانه به دلیل اینکه تهیه انواع چوب‌های مناسب گیتار خیلی سخت نیست، نوازندگان گیتار سرانجام می‌توانند گیتار دلخواه خود را که صدای خوبی هم تولید کند بیابند.

گیتار آکوستیک از ۴ تا ۱۶ میلیون تومان در بازار ایران وجود دارد.

لیست قیمت گیتار آکوستیک را ببینید

نقش جنس چوب روی صدا

همانطور که گفتیم صدای گیتار به نوع چوب مورد استفاده در آن بسیار بستگی دارد. شما باید بدانید که می‌خواهید چه صدایی از گیتارتان شنیده شود و در ضمن سبک‌تان در نوازندگی چیست.

مثلا افرادی که با انگشت گیتار می‌نوازند، باید گیتاری تهیه کنند که چوب آن بتواند به حرکات ظریف انگشت روی گیتار واکنش مناسب نشان دهد. اما افرادی که با استفاده از پیک (pick)، گیتار می‌نوازند چوب گیتار متفاوت است. معمولا سازندگان گیتار هنگام انتخاب چوب گیتار باید توجه داشته باشند که گیتار برای چه نوع موسیقی ساخته می‌شود و قرار است در نهایت چه صدایی از آن شنیده شود.

بعد از جنس چوب، مهم‌ترین قسمت‌هایی که در تولید صدا و تن گیتار اثر می‌گذارند، صفحه جلویی (Top)، صفحه پشت (Back)، کناره‌های گیتار(sides) و دسته (Neck) هستند. البته به یاد داشته باشید که طرح گیتار و مهارت سازنده‌اش روی صدای گیتار اثر بسزایی دارد. با اینحال انتخاب نوع چوب گیتار بسیار مهم است و هنگام خرید گیتار باید به آن توجه کنید.

در ادامه به برخی از چوب‌های مورد استفاده در ساخت گیتار اشاره شده است:

صنوبر

چوب درخت صنوبر استاندارد ساخت صفحه رویی گیتار است و رایج‌ترین این چوب‌ها صنوبر سیتکاست. استحکام آن با ترکیبی از بیشتر چوب‌های نرم، صدای خوب و طبیعی برای گیتار به‌ وجود می‌آورد. صنوبر سیتکا موجب قدرت بالای صدا و شفافیت آن می‌شود.

سرو

چوب سرو یکی از محبوب‌ترین چوب‌ها برای صفحه رویی گیتار است و صدای گرم و متعادلی را موجب می‌شود. آن به‌ویژه مورد علاقه نوازندگانی است که با انگشت گیتار می‌نوازند.

از این نوع چوب می‌توان در نوازندگی‌های آرام‌تر استفاده کرد و صدای بسیار خوبی از آن به دست آورد.

ماهون

این چوب بافت فشرده‌تری در مقایسه با چوب‌های دیگر دارد و صدای گرم و با تاکید رو نت‌هایی با فرکانس متوسط تولید می‌کند.

وقتی این چوب برای صفحه رویی گیتار استفاده می‌شود، صدایی بسیار قوی تولید می‌کند که آن را برای سبک موسیقی کانتری بلوز مناسب می‌کند. همچنین زمانی‌که قسمت پشت و کناره‌های گیتار را با این نوع چوب می‌سازند، صدای نسبتا بالایی که اصطلاحا فرانواخت می‌نامند، تولید می‌شود و رنگ تندی دارد.

افرا

انواع متفاوتی از درخت افرا وجود دارد. این چوب بافت سخت و متراکمی دارد و شیری رنگ است. به دلیل اینکه نرخ واکنش آن پایین است و صدا درون گیتار کم می‌شود، از آن صدایی بسیار واضح و رسا شنیده می‌شود. صدایی که این چوب تولید می‌کند،‌ بسیار بلند و مناسب اجراهای زنده است.

چوب بلسان بنفش (نوعی اقاقیا) rosewood

چوب بلسان بنفش هم یکی از محبوب‌ترین چوب‌ها در ساخت گیتار است. این چوب توانایی تولید صدای بم شفاف و رسا و تفکیک عالی در نت‌های میانی و زیر دارد.

در بیشتر گیتارهای مرغوب و گران‌قیمت از ترکیب چوب‌های بلسان بنفش و صنوبر استفاده می‌شود. این نوع گیتارها صدایی عالی تولید می‌کنند.

علت گران‌تر بودن برخی از گیتارهای آکوستیک چیست؟

ارزش گیتار به فهرست بلندبالایی از عوامل مرتبط است. مکان و چگونگی تولید گیتار اثر بسیاری روی قیمت آن دارد.

انتخاب چوب نقش بالایی روی قیمت گیتار دارد. گاهی اوقات نادر بودن برخی از چوب‌ها به قیمت گیتار می‌افزاید. بافت چوب و حتی روش جلای چوب روی قیمت گیتار اثر می‌گذارد.

بسیاری از گیتارهای ارزان‌قیمت از چوب لمینت‌شده استفاده می‌کنند یا صفحه رویی گیتار از چوب‌های چندلایه تولید می‌شود، نه یک تکه محکم. چوب لمینت‌شده به خوبی ارتعاش ندارد و نمی‌تواند با کیفیت چوب یکپارچه عمل کند.

البته برخی از نوازندگان گیتار از چوب لمینت‌شده استقبال می‌کنند زیرا تغییرات آب‌وهوا و دمای محیط روی این چوب اثری ندارد و در ضمن روی صحنه صدای خوبی تولید می‌کند.

اگر تازه‌کار هستید، مجبور نیستید،‌گیتاری با کیفیت صدای بسیار عالی و گران‌قیمت بخرید. در حقیقت می‌توانید از گیتارهای نسبتا معمولی یا حتی گیتارهای قدیمی که استانداردهای لازم را دارند هم برای یادگیری گیتار استفاده کنید.

[related]28069[/related]

انواع گیتار آکوستیک را بشناسید

هنگام خرید گیتار آکوستیک باید نوع گیتار را هم انتخاب کنید. در واقع باید بدانید که می‌خواهید از گیتار‌تان چه استفاده‌ای کنید و با توجه به خواسته‌تان، گیتار دلخواه‌تان را بخرید.

گیتارهای آکوستیک قدیمی و جدید از نظر طراحی و ساخت در انواع بسیار متنوعی، مانند کلاسیک، دردنات، پارلور، جامبو، فلت‌تاپ، آرک‌تاپ و ۱۲ سیمی و فلامنکو (در اینجا می‌توانید راهنمای خرید گیتار فلامنکو را مشاهده کنید) وجود دارد. در ادامه برخی از این گیتارها معرفی شده‌اند.

دردنات (Dreadnought)

اگر به دنبال گیتاری هستید که بیشتر سبک‌های موسیقی را پوشش دهد و در عین حال از نظر لحن، توازن و تعادل خود را حفظ کند، گیتار دردنات مناسب‌تان است. بدنه این گیتار نسبتا بزرگ و شانه‌های آن بسیار پهن است. حفره صدای آن هم بزرگ‌تر از گیتارهای دیگر است. به همین دلیل صدایی قوی و محکم از آن بیرون می‌آید.

گیتارهای دردنات معمولا برای افراد تازه‌کار و مبتدی خوب هستند.

پارلور (Parlor)

این نوع گیتار برای نوازندگانی مناسب است که جثه‌ای نسبتا کوچک دارند، زیرا اندازه آن کوچک‌تر از دیگر گیتار‌های آکوستیک است. همچنین این گیتار به دلیل اندازه کوچکی که دارد، باعث می‌شود مدت زمانی طولانی، بدون خستگی گیتار بنوازید.

اگر علاقه‌مند به تک‌نوازی هستید، این گیتار مناسب‌تان است. رنگ صدای این گیتار گرم و معمولا در سبک‌های مشخصی مانند فولکلور است.

گیتار جامبو (Jumbo)

اگر می‌خواهید در یک گروه موسیقی نوازندگی کنید و به‌خوبی دیده شوید، این نوع گیتار مناسب‌تان است.

حفره صدای نسبتا بزرگ این گیتار باعث می‌شود صدایی رسا و بلند تولید شود. این گیتار را می‌توان بزرگ‌ترین نوع گیتار آکوستیک دانست. آن روی صحنه کاملا خودنمایی می‌کند و به سازی مناسب برای نوازندگی در گروه تبدیل شده است.

گیتار کلاسیک (Classic)

گیتار کلاسیک امروزی از ۶ سیم و بدنه توخالی چوبی ساخته می‌شود. صفحه جلویی این نوع گیتار معمولا از چوب سرو یا صنوبر ساخته می‌شود. نوع صنوبر آن صدایی ظریف‌تر و گرم‌تر تولید می‌کند.

یکی دیگر از ویژگی‌های خوب این گیتار، اندازه‌های متفاوت آن است. گیتار کلاسیک در اندازه‌های کوچک تا بزرگ تولید می‌شود. از اندازه‌های ۱/۲، ۳/۲، ۴/۴ (یا اندازه کامل) وجود دارد. مثلا، حتی یک کودک ۸ ساله هم می‌تواند گیتار کلاسیکی اندازه جثه خود بیابد.

کلام آخر

امیدواریم با خواندن این مقاله بتوانید گیتار آکوستیک دلخواه‌تان را بخرید. اگر در خرید گیتار تجربه‌ای دارید، خوشحال می‌شویم با ما هم در میان بگذارید.

محبوب‌ترین گیتارهای آکوستیک اینجاست

[see_also]28067[/see_also]