۶ سوال مهمی که باید هنگام خرید زودپز از خود بپرسید

در این مطلب «درجه» به ۶ سوال مهمی که باید هنگام خرید زودپز از خود بپرسید، پاسخ می‌دهیم و از زوایای مختلف زودپزها را مورد بررسی قرار می‌دهیم تا بتوانید با اطلاعات کافی به بررسی مدل‌های مختلف زودپز بپردازید و بهترین انتخاب را داشته باشید.

شاید صدای سوت زودپز برای شما هم یادآور روزهای خوب کودکی و آشپزخانه خانه پدری باشد. وقتی که صدای سوت و بوی دلچسب غذا پیام‌آور یک غذای خوشمزه بود. اما زودپز چیزی بیشتر از یک نوستالژی است. پختن بعضی غذاها بدون این وسیله کاربردی بسیار زمان‌بر است و ممکن است آن‌طور که باید و شاید پخته نشوند. اما امروزه مدل‌های جدید‌تر زودپز به بازار آمده‌اند تا با راحتی و ایمنی بیشتر غذای‌تان را در کمترین زمان ممکن بپزید.

۱. استفاده از زودپز چه مزایایی دارد؟

زودپزها در آشپزخانه‌های قدیمی‌ هم جایگاه خاص خود را داشته‌اند اما واقعیت این است که مدل‌های قدیمی از ایمنی کافی برخوردار نبودند و پخت و پز با آن‌ها بعضا خطرناک بود. اما امروزه مدل‌های جدید به بازار عرضه شدند که سازوکار بهینه‌تری برای بستن درب و خروج بخار دارند و این نقطه ضعف مهم را برطرف کرده‌اند تا با خیال راحت از مزایای زودپزها بهره ببرید. برخی از این مزایا عبارتند از:

صرفه‌جویی در زمان و انرژی:

شاید مهم‌ترین مزیت استفاده از زودپز این باشد که زمان پخت مواد غذایی را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. می‌توان استفاده از زودپز را سریع‌ترین روش برای پختن غذاها دانست. چقدر طول می‌کشد تا یک مرغ ۲ کیلویی را در قابلمه بپزید؟ زودپز این کار را در حدود ۱۵ دقیقه برای‌تان انجام می‌دهد! این کاهش زمان نه‌تنها با کاهش کیفیت پخت همراه نیست بلکه میزان پختگی که زودپزها ایجاد می‌کنند بیش از روش‌های دیگر پخت‌وپز است.

اما زودپز چطور اینقدر سریع غذاها را می‌پزد؟ اساسا زودپز درون خود فشار ناشی از بخار ایجاد می‌کند و این امر باعث می‌شود تا غذاها در دمایی بالاتر از دمای جوش آب قرار بگیرند. همین موضوع باعث می‌شود غذاها تا حدود ۷۰ درصد سریع‌تر پخته شوند و این کاهش زمان باعث کاهش مصرفی انرژی می‌شود. آزمایش‌ها نشان می‌دهد مصرف انرژی در زودپزهای برقی ۴۰ درصد و در زودپزهای معمولی ۷۵ درصد کمتر از پختن در قابلمه‌های معمولی است. نباید فراموش کرد که این مصرف کمتر انرژی صرفه‌جویی در هزینه‌ها را هم به همراه دارد.

پخت‌وپز سالم‌تر:

زودپزها نسبت به دیگر روش‌های پخت سنتی آب کمتری برای پختن غذا لازم دارند و این موضوع باعث می‌شود ویتامین‌ها و مواد معدنی غذا بیشتر حفظ شوند. همچنین ایزوله بودن زودپز و عدم تماس غذا با هوا از اکسید شدن مواد مغذی جلوگیری می‌کند. از سوی دیگر دمای بسیار بالایی که در زودپز ایجاد می‌شود باعث می‌شود اکثر باکتری‌ها و ویروس‌ها کشته شوند و به این ترتیب غذای سالم‌تری خواهید داشت.

حفظ طعم غذاها:

با توجه به اینکه فضای داخل زودپز کاملا بسته است، جلوی از بین رفتن رطوبت و طعم غذاها در فرآیند تبخیر را می‌گیرد و باعث می‌شود طعم طبیعی غذاها نسبتا حفظ شود. از سوی دیگر رطوبت غذا حفظ و از خشک شدن آن جلوگیری می‌شود. همچنین باعث می‌شود مثلا گوشت کاملا آبدار و لذیذ پخته شود.

۲. زودپز های برقی و معمولی چه تفاوتی با هم دارند؟

اولین تصمیمی که باید هنگام خرید زودپز بگیرید این است که یک زودپز معمولی می‌خواهید که روی شعله اجاق قرار می‌گیرد، یا یک زودپز برقی؟ هر دو نوع، غذا را در مدت زمان کوتاه‌تری نسبت به ظروف دیگر آماده می‌کنند اما تفاوت‌های مهمی با هم دارند:

استفاده از زودپزهای برقی به‌دلیل امکانات اتوماتیکی که دارند، راحت‌تر است. تایمر موجود در آن‌ها به شما این اجازه را می‌دهد زمان مورد نیاز برای پخت غذای‌تان را مشخص کنید و دیگر نگران سوختن آن نباشید. همچنین این زودپزها دما و فشار بخار را به‌طور خودکار تنظیم می‌کنند و دیگر لازم نیست نگران تنظیم دقیق شعله گاز باشید.

اما خودکار نبودن زودپزهای معمولی مزایایی هم دارد. مثلا می‌توانید قبل از بستن درب زودپز، مواد غذایی را در آن سرخ کنید یا تفت بدهید که انجام این کار در زودپزهای برقی دردسر دارد. نکته دیگر اینکه زودپزهای معمولی زودتر به نقطه‌ای می‌رسند که فشار بخار ایجاد می‌شود و به همین دلیل سرعت پخت‌وپز بیشتری دارند. همچنین بازه میزان فشار بخار در آن‌ها گسترده‌تر از زودپزهای برقی است و فشار بخار بیشتری هم می‌توانند تولید کنند که این موضوع هم روی بیشتر بودن سرعت آن‌ها اثرگذار است.

و اما نکته مهم دیگر اینکه زودپزهای معمولی دوام بیشتری هم دارند و سال‌ها می‌توانید بدون نگرانی از خراب شدن‌شان از آن‌ها استفاده کنید.

۳. کدام نوع زودپز برای شما مناسب‌تر است؟

انتخاب میان زودپزهای معمولی و برقی به نیاز شما بستگی دارد. مسلما استفاده از نوع برقی ساده‌تر و راحت‌تر است و کافی است که چند دکمه بزنید و تنظیمات را انجام دهید و بدون نگرانی از سوختن غذا به کارهای دیگرتان بپردازید. چرا که به طور خودکار خاموش می‌شوند و حتی با استفاده از گرم‌کن غذا را تا موقع صرف آن برای‌تان گرم نگه می‌دارد. اما دیگر نمی‌توانید روش‌های ویژه خودتان را در روند پخت غذا اعمال کنید.

اما اگر می‌خواهید غذای‌تان را طبق سلیقه و با نظارت کامل خودتان درست کنید، به سراغ مدل‌های معمولی بروید، چرا که می‌توانید در تمام مراحل پخت دخالت داشته باشید. زودپزهای معمولی سایزهای متنوع‌تری هم دارند که برای خانواده‌هایی با جمعیت مختلف مناسب است. گنجایش آن‌ها از ۴ لیتر تا ۲۲ لیتر متنوع است. این را هم فراموش نکنید که دوام زودپزهای معمولی به مراتب بیشتر است و همانطور که پیش‌تر هم اشاره کردیم مصرف انرژی کمتری دارند.

۴. برای خرید زودپز چقدر باید هزینه کرد؟

زودپزهای موجود در بازار از حدود ۲۰۰ هزارتومان تا بیش از ۲ میلیون تومان تنوع قیمتی دارند. اما زودپزهای ارزان‌قیمت معایبی دارند که باید به آن‌ها توجه داشته باشید. دقت کنید که نوع اتصال در و بدنه زودپز ایمنی کامل داشته باشد. زودپزهایی را انتخاب کنید که برای چفت شدن درشان مکانیزم باکیفیت و قابل اطمینانی طراحی کرده‌اند. برخی از آن‌ها جنس مستحکمی ندارند و به راحتی آسیب می‌بینند. خروجی بخار آن‌ها خوب طراحی نشده و بخار به طور بهینه از آن خارج نمی‌شود و بعضا صدای ناهنجاری از خود تولید می‌کنند. ممکن است طعم و بوی غذا را به خود بگیرند که این موضوع روی طعم غذاهای بعدی تاثیر منفی دارد.

۵. زودپز با چه اندازه‌ای برای شما مناسب است؟

اندازه مناسب برای شما به تعداد نفراتی که برای‌شان غذا درست می‌کنید و تعدد استفاده‌تان از زودپز بستگی دارد. دقت داشته باشید مقدار گنجایشی که برای زودپزها اعلام می‌شود برابر با ظرفیت کامل آن‌هاست. اما در واقع برای پختن غذا می‌توانید نصف یا نهایتا دو سوم از ظرفیت کامل آن را استفاده کنید. هرگز بیشتر از دو سوم ظرفیت زودپز را پر نکنید؛ از آنجایی که فرآیند پخت با جوش آمدن و قُل زدن همراه است ممکن است منجر به مسدود شدن خروجی بخار شود و خطر ایجاد کند. ظرفیت‌های مختلف زودپزها را می‌توان به شرح ذیل دسته‌بندی کرد:

• زیر ۵ لیتر که برای افراد مجرد یا خانواده‌های ۲ یا سه نفره مناسب است.
• ۵ تا ۷ لیتر که برای خانواده‌های ۳ تا ۶ نفره گزینه خوبی است.
• ۷/۵ تا ۱۰ لیتر؛ اندازه ایده‌آل برای خانواده‌هایی که بیش از ۶ نفر جمعیت دارند، یا افرادی که قصد دارند غذای بیشتری درست کنند و در فریزر نگه دارند.
• بیشتر از ۱۰ لیتر؛ بیشترین ظرفیت زودپز که برای استفاده در مهمانی‌ها مناسب است و می‌توان برای بیش از ۱۵ نفر در آن غذا پخت.

۶. هنگام خرید زودپز به چه نکات دیگری باید توجه کرد؟

برای اینکه بهترین انتخاب را داشته باشید لازم است هنگام خرید زودپز به چند نکته دیگر هم توجه کنید:

• بیشتر غذاهایی که برای پخت خوب آن‌ها به زودپز نیاز دارید، در حالت بهینه لازم دارند که در فشار تا ۱۵pci ( یا حدود ۱۰۳ کیلو پاسکال) پخته شوند. پس بهتر است چک کنید زودپزی که می‌خواهید انتخاب کنید قابلیت تولید چنین فشار بخاری را داشته باشد. هر چقدر مقدار این فشار پایين‌تر باشد مدت زمان پخت افزایش می‌یابد.

• برخی از زودپزها سبد بخارپز هم دارند. اگر غذاهایی درست می‌کنید که به بخارپز شدن نیاز دارند می‌توانید هنگام خرید به این قابلیت هم توجه کنید.

• اگر می‌خواهید یک زودپز بزرگ بخرید دقت کنید که دوطرف آن دسته داشته باشد. چرا که وقتی زودپز پر می‌شود وزن قابل توجهی خواهد داشت و حمل آن با یک دسته دشوار خواهد بود.

• توصیه می‌کنیم سراغ زودپزهایی که ظرفشان پوشش نچسب دارد نروید! چرا که پوشش نچسب آن‌ها زودتر از بدنه‌شان خراب می‌شود. از سوی دیگر در اکثر غذاهایی که می‌خواهید با زودپز بپزید پوشش نچسب چندان لازمتان نمی‌شود.