خرید ظروف کریستال و همه نکاتی که باید قبل از خرید بدانید
ظروف کریستال به‌دلیل زیبایی منحصربه‌فرد و ظاهر پرنقش‌ونگارشان، گل سرسبد همه ظروفی که در خانه داریم هستند. بااین‌حال، خرید ظروف کریستال اصل و تشخیص آنها به همین راحتی نیست و ممکن است سرتان کلاه برود. با خواندن این مطلب فوت و فن تشخیص کریستال اصل را یاد خواهید گرفت.
ظروف کریستال معمولا در همه خانه‌ها پیدا می‌شود. از قدیم‌الایام کریستال‌ها بخش مهمی از جهیزیه مادران‌مان را تشکیل می‌دادند و معمولا در مهمانی‌ها از آنها استفاده می‌کردیم. واقعیت این است که در همه جای دنیا از ظروف کریستال بیشتر برای مناسبت‌های خاص و نه به صورت روزمره استفاده می‌کنند. دلیلش این است که کریستال‌ها بسیار گران‌قیمت هستند و شست‌وشوی آنها نیز کار راحتی نیست. بسیاری افراد حتی از ظروف کریستال کلکسیون درست می‌کنند و این ظروف صرفا برایشان جنبه تزئینی دارد.
انواع ظروف کریستال کدامند؟
ظروف کریستال را در طرح‌ها و نقش‌های متنوع و زیبایی می‌سازند. برخی از ظروف کریستال پرکاربردتر از سایرین هستند. معمولا پراستفاده‌ترین کریستال‌ها که برای پذیرایی به کار می‌روند، شامل موارد زیر هستند:
- لیوان، فنجان و استکان‌ها برای سرو شربت، نوشیدنی و چای؛
- قندان، آجیل‌خوری و شکلات‌خوری که اغلب دردار و در دو نوع پایه‌دار و بدون پایه هستند؛
- میوه‌خوری و شیرینی‌خوری که در هر دو نوع پایه‌دار و بدون پایه ساخته می‌شوند و بدون در هستند؛
- قاشق مخصوص سرو آجیل؛
- بستنی‌خوری.
البته به جز اینها مدل‌های بسیار زیادی از ظروف کریستال وجود دارد، اما کاربردشان کمتر است. از آن جمله می‌توان به بشقاب، زیردستی، کارد و چنگال، کاسه‌ها و پیاله‌های مختلف اشاره کرد.
تفاوت کریستال با شیشه چیست؟
کریستال‌ها خودشان زیرمجموعه‌ای از شیشه‌ها هستند. یعنی همه کریستال‌ها نوعی شیشه هستند، اما همه شیشه‌ها کریستال نیستند. شیشه معمولی که همه ما می‌شناسیم، در حدود ۹۰ درصد از سودالایم (soda- lime) یا شیشه آهک سوددار ساخته شده است، اما کریستال عمدتا از شیشه ظریف‌تری از جنس سیلیس ساخته می‌شود و حداقل باید ۲۴% سرب داشته باشد. به جز سرب، معمولا پتاس، کربنات سدیم و افزودنی‌های شیمیایی دیگری هم به کریستال می‌افزایند. بااین‌حال در برخی کشورها از جمله آمریکا، حتی اگر ۱% سرب در شیشه یافت شود، آن را کریستال می‌گویند. از نظر فنی، کریستال‌هایی که کمتر از ۲۴% اکسید سرب دارند یا در ترکیب آنها سایر اکسیدهای فلزی هم به کار رفته است، کریستال به شمار نمی‌روند و «شیشه کریستال یا کریستالین» نامیده می‌شوند.
برخلاف باور عموم، شیشه محکم‌تر از کریستال است؛ به همین دلیل است که بیشتر در مناسبت‌های خاص از کریستال استفاده می‌کنند. یکی از دلایل این باور نادرست سنگین‌تر بودن کریستال نسبت به شیشه است. علاوه‌براین، وجود سرب در کریستال آن را نرم و انعطاف‌پذیر می‌کند و بنابراین راحت‌تر می‌توان روی آن طرح و نقش‌های زیاد با جزئیات فراوان ایجاد کرد. به‌دلیل همین ویژگی، طلاکوب و نقره‌کوب کردن کریستال هم امکان‌پذیر است.
نکته: ازآنجاکه معمولا از ظروف کریستال برای مواد غذایی خشک استفاده می‌شود، ظاهرا محتوای سرب آن خطری ندارد.
[related]15756[/related]
چطور کریستال را از شیشه تشخیص دهیم؟
برخی از شیشه‌ها آن‌قدر خوب ساخته می‌شوند که تشخیص آنها از کریستال با نگاه سطحی کمی دشوار است. اما با توجه به برخی نکات اساسی می‌توانید راحت شیشه را از کریستال تشخیص دهید.
بازتاب نور
کریستال‌ها در مقابل نور، طیفی از رنگ‌های رنگین‌کمانی را منعکس می‌کنند. ظرف را جلوی نور نگه دارید. اگر طیف نوری که از آن عبور می‌کند حالت رنگین‌کمانی دارد، کریستال است. اگر نه، شیشه معمولی است.
به‌دلیل همین کیفیت بازتاب‌دهی نور در کریستال است که در لوسترها و چلچراغ‌ها، جواهرات و ظروف لوکس از آن استفاده می‌کنند.
صدای حاصل از ضربه
به بدنه ظرف آرام ضربه بزنید. اگر صدای زنگ‌مانند ادامه‌دار از آن شنیدید، کریستال است. البته هرچه میزان سرب آن بیشتر باشد، صدا مدت طولانی‌تری طنین خواهد انداخت. در صورتی که ظرف از شیشه باشد، صدایی عادی می‌شنوید که همان لحظه قطع می‌شود و پژواک ندارد. البته این معیار چندان دقیق نیست.
وزن ظرف
کریستال سنگین‌تر از شیشه‌های معمولی است. هر چند باید دو ظرف کاملا مشابه یکی از کریستال و دیگری از شیشه داشته باشید تا با مقایسه آنها را از هم تشخیص دهید، اما به طور کلی کریستال با توجه به حجم و اندازه ظرف به طور مشخصی سنگین‌تر است.
ته رنگ
رنگ کریستال و شیشه زیر نور UVرنگ و درخشش شیشه‌ها و کریستال‌ها بسته به نوع ترکیبات‌شان متفاوت است. اگر چراغ UV جیبی در اختیار دارید، روی ظرف بتابانید. چنانچه ته رنگ ارغوانی مایل به آبی می‌بینید، کریستال است. شیشه حاوی آهن کمی به سبز متمایل است و شیشه سودالایم (که اصلا سرب ندارد و ۵۰% آن سیلیس است) دارای رنگ سبزآبی یا فیروزه‌ای است.
شفافیت
در هنگام خرید ظروف کریستال شفافیت ظرف را بررسی کنید. ظرف را در برابر نور نگه دارید. بافت شیشه در برابر نور کمی ابری و کدر به نظر می‌رسد، اما کریستال بسیار شفاف و واضح دیده می‌شود. کریستال‌هایی که بیشتر از ۳۵% سرب دارند بیش از حد درخشان و براق هستند.
نوع برش طرح‌ها
به برش‌های طرح ظروف دقت کنید. شیشه‌ها دارای بریدگی‌های تیز هستند، اما برش‌هایی که در کریستال‌ها می‌دهند گرد، جلا داده و کاملا دقیق هستند.
ضخامت لبه‌ها
لبه‌های ظرف شاخص مهمی هستند. لبه‌های ظروف شیشه‌ای معمولا ضخیم‌تر از کریستال ساخته می‌شود. دلیلش این است که آنها را برای استفاده روزمره تولید می‌کنند و بنابراین باید دوام بیشتری داشته باشند. کریستال معمولا لبه‌های بسیار ظریفی دارد و در عین حال استحکامش را حفظ می‌کند. ازآنجاکه کریستال معمولا برای استفاده هر روزه نیست، همین مقدار استحکام کافی است.
قیمت
کریستال‌ها قیمت بسیار بالاتری نسبت به شیشه دارند. بااین‌حال بین خود کریستال‌ها هم با توجه به کشور سازنده، برند و کیفیتی که دارند، قیمت‌های مختلفی در بازار موجود است.
بهترین برندهای ظروف کریستال
بهترین کارخانه‌های تولیدکننده ظروف کریستال در کشورهای چک، آلمان، ایتالیا، فرانسه، لهستان و ژاپن هستند. برخی از معروف‌ترین این برندها بوهمیای چک، ناخمن آلمان، سوگای ژاپن و آرکروک فرانسه هستند که بسیاری از ما با آنها آشنا هستیم.
تشخیص کریستال تقلبی از اصل
معمولا بعید است که فروشنده‌ای شیشه را به جای کریستال به شما قالب کند. اما می‌تواند خیلی راحت به جای کریستال اصل، به شما کریستالیت یا کریستالین را به نام کریستال اصل بفروشد. نکته اینجاست که این دو مورد هم کریستال هستند، اما منظور از کریستال اصل، بهترین و مرغوب‌ترین نوع کریستال یعنی همان کریستال دارای اکسید سرب ۲۴% است. کریستالیت اکسید سرب ندارد. وزنش کمتر است و بالطبع باید ارزان‌تر باشد. کریستالین، کریستالی است که کمتر از ۲۴% اکسید سرب دارد. بنابراین سبک‌تر است و درخشندگی کمتری نسبت به کریستال اصل دارد. محصولاتی که چین به نام برندهای چک و آلمان به فروش می‌رساند، در اصل همین کریستالین هستند. ظروف کریستال را از فروشندگان معتبر خریداری کنید. کریستال‌های اصل چک، آلمان و نظایر آنها دارای فاکتور فروش و شناسنامه هستند. همچنین طرح‌ها به زیبایی کنده‌کاری شده‌اند و هیچ عیب و ایرادی در آنها دیده نمی‌شود. در کریستال‌های اصل، لبه‌ها کج و نامتقارن نیستند و ظرافت طرح و برشکاری به خوبی مشخص است. شفافیت و درخشندگی قابل‌توجهی دارند و بافت‌شان کدر، مات و دارای حباب نیست. همچنین وزن کریستال اصل به طور محسوسی از وزن مشابه چینی آن بالاتر است. به یاد داشته باشید که چین محصولات بوهمیای چک را عینا کپی‌برداری می‌کند، بنابراین در هنگام خرید ظروف کریستال صرفا به مارک آن و گفته‌های فروشنده بسنده نکنید. محصول را به دقت بررسی کنید. آیا این مطلب به تمام پرسش‌های شما درباره خرید ظروف کریستال پاسخ داده است؟ اگر نکته‌ای مانده که آن را بررسی نکرده‌ایم در دیدگاه‌ها با ما مطرح کنید. [see_also]84[/see_also]
