خرید دفتر و تمام نکاتی که باید بدانید
روزهای آخر شهریور از پرجنب‌وجوش‌ترین روزهای سال هستند. مغازه‌ها و فروشگاه‌های لوازم مدرسه، مملو از پدر و مادرها و دانش‌آموزانی است که دنبال کیف و کفش، خرید دفتر و دیگر لوازم تحریر می‌گردند. مخصوصا فروشگاه‌هایی که آن‌قدر تنوع رنگ و طرح در آنها زیاد است، آدم از ساعت‌ها پرسه‌زدن در آنها خسته نمی‌شود.
یکی از بخش‌های بسیار مهم فروشگاه‌های لوازم التحریر به دفترها مربوط می‌شود. دفترها انواع مختلفی دارند و برخی از آنها برای بعضی از مقاطع تحصیلی مناسب نیستند. بعضی از آنها هم برای اهداف خاصی به کار می‌روند برای مثال خرید دفتر کلاسوری برای دانشجویان مناسب‌تر است. اگر تصمیم به خرید دفتر دارید، در این مطلب می‌خواهیم به انواع دفترهای موجود در بازار ایران نگاهی بیندازیم.
نوع و تعداد خطوط دفترهایی که می‌خرم چطور باشد؟
دفترها از نظر تعداد و نوع خطوط به ۵ مدل تقسیم می‌شوند:
دفتر یک خط
این دفترها بیشتر برای نوشتن متن‌های فارسی به کار می‌روند. فاصله خطوط در آنها متفاوت است و به سلیقه افراد و نوع دستخط‌شان بستگی دارد. فاصله بین خطوط می‌تواند بین ۶، ۷، ۸ یا ۹ میلی‌متر باشد. فاصله خطوط کمتر برای افرادی خوب است که یا ریز می‌نویسند یا یک خط در میان. برای افرادی که درشت‌تر می‌نویسند یا همه خط نوشتن را دوست دارند، فاصله خطوط باید بیشتر باشد.
دفتر دو خط
دفتر دو خط را با عنوان دفتر زبان می‌شناسیم. این دفترها برای نوشتن انگلیسی مخصوصا برای مبتدیان مناسب است.
دفتر بی‌خط
این دفتر برای نقاشی به کار می‌رود. معمولا دبستانی‌ها حتما باید دفتر نقاشی بخرند. برای مقاطع بالاتر فقط برای دروس هنر نیاز است.
دفتر شطرنجی
دفترهای شطرنجی یا توری به صورت صفحه شطرنج با خطوط عمود برهم پر شده‌اند و برای رسم نمودار یا کارهایی که جزئیات زیادی نیاز دارند به کار می‌رود. البته فاصله بین خطوط دفتری که مناسب نمودارهاست (مثلا برای دروس ریاضی و محورهای مختصات) معمولا ۵ میلی‌متر و برای رسم‌های ظریف‌تر ۳ میلی‌متر است.
کدام نوع صحافی برای خرید دفتر بهتر است؟
دفترها را به شیوه‌های مختلفی صحافی می‌کنند و هر نوع آن برای هدف خاصی مناسب‌تر است. برخی از انواع آن عبارت‌اند از:
دفتر چسبی
این نوع دفتر کمترین استحکام را بین دفترها دارد. عیب آنها در این است که کاملا مسطح قرار نمی‌گیرند و اگر زیاد لای برگ‌ها را صاف کنید چسب آن باز می‌شود. بیشتر برای مشق نوشتن یا تمرین کردن مناسب است که بعد از تمام شدن برگه‌های آن به آن نیازی نداشته باشید.
دفتر سیمی
در این دفترها از بغل یا بالا سوراخ‌هایی ایجاد می‌کنند و یک سیم به‌شکل مارپیچ را از سوراخ‌ها عبور می‌دهند. هر چه حلقه مارپیچ بازتر باشد، استحکام کمتری دارد؛ زیرا سیم‌ها راحت‌تر تغییر شکل می‌دهند و کج بودن مارپیچ سبب می‌شود دفتر به سختی باز و صاف شود. در بسیاری از موارد هم از گوشه‌های دو طرف شیرازه، سیم از سوراخ برگه‌ها خارج می‌شود. بنابراین هنگام خرید دقت کنید اولا سیم محکم باشد و دوم اینکه حلقه‌های آن تنگ‌تر باشند.
دفتر فنردار
خرید دفتر های فنردار نسبت به دفتر چسبی و سیمی طرفداران بیشتری دارند. در این دفترها به جای سیم، از حلقه‌های فنری یک لایه یا دولایه (دوبل) استفاده می‌شود که سبب می‌شود دفتر حسابی محکم باشد. دفتر با فنر دوبل استحکام بیشتری دارد و کاملا به شکل صاف و مسطح باز می‌شود. حتی می‌توان هنگام نوشتن دفتر را از وسط تا کرد. تنها عیب آنها این است که فنرها معمولا بزرگ هستند و سبب می‌شوند نوشتن کمی سخت باشد، چون کناره دست به فنر برخورد می‌کند. این دفترها به‌دلیل ماندگاری زیاد برای جزوه‌برداری یا نوشتن تمرینات دروس مناسب است.
در بعضی از دفترهای فنردار مخصوصا دفترچه‌های یادداشت، فنرها در لبه بالایی جاسازی شده‌اند و دفتر از بالا باز می‌شود که کار نوشتن در آنها را بسیار راحت‌تر می‌کند.
دفتر منگنه‌دار
دفترهای منگنه‌دار با منگنه محکم می‌شوند. ازآنجاکه منگنه تکه سیمی است که باید از دو طرف تا شود، حجم دفتر باید به اندازه‌ای باشد که بتوان منگنه را کاملا کیپ کرد. معمولا دفترهای منگنه‌دار از وسط منگنه می‌شوند و به‌همین‌دلیل دفتر مسطح قرار می‌گیرد. این دفترها از دفترهای چسبی‌ها مقاوم‌ترند. اما نسبت به فنری‌ها ماندگاری کمتری دارند، زیرا پس از مدتی برگه‌ها (مخصوصا جلد دفتر) یکی‌یکی از منگنه‌ها جدا می‌شوند. عیب دیگر آن این است که اگر یکی از برگه‌هایش را جدا کنید، قرینه همان برگ هم از دفتر جدا می‌شود.
دفتر دوخته شده با نخ
تا حدودی شبیه دفترهای منگنه‌ای است با این تفاوت که در آنها از نخ استفاده می‌شود. این دفترها محکم‌تر از دفترهای عادی هستند و در آنها از نخ‌های نایلونی محکم استفاده می‌شود.
ترکیب نخ و چسب
این دفترهای ترکیبی محکم‌ترین نوع دفتر هستند و می‌توانند کاملا صاف و مسطح شوند. در این دفترها محدودیت برای تعداد برگ وجود ندارد. برای تهیه آنها ابتدا از نخ استفاده می‌شود و سپس کنار دفتر را چسب چوب می‌زنند. سپس با جلدهای محکم دفتر را صحافی می‌کنند. بهترین مثال برای این شیوه صحافی، دفاتر سررسید هستند. البته نوع بی‌کیفیت آنها هم وجود دارد که چسب آن محکم نیست و جلد آن به سرعت جدا می‌شود. البته برگه‌های دوخته شده با نخ اصلا جدا نمی‌شوند.
[related]12579[/related]
کاغذ دفترها با چه ابعادی تولید می‌شود؟
یکی از مهم‌ترین موارد در انتخاب دفترها ابعاد کاغذ آنهاست. هر دفتری برای هر مقطع تحصیلی‌ای مناسب نیست. معمولا ابعاد استاندارد برای دفترهای مشق و تمرینات به اندازه یک برگه A5 (۲۱ در ۱۴٫۸ میلی‌متر) است. البته در ایران دفترهای A5 یک هوا بزرگ‌ترند (۲۳٫۵ × ۱۶٫۵).
برای جزوه‌برداری دفترهای اندازه A4 و برای دفترچه یادداشت ابعاد A7 مناسب‌ترند. در جدول زیر اندازه‌های استاندارد کاغذ را نوشته‌ایم.
[table id=181 /]
کاغذهای سبک بهترند یا سنگین؟
وزن کاغذ هم یکی از موارد مهم در دفترهاست. البته وزن کاغذ ارتباطی با کیفیت آن ندارد، مثلا برخی از کاغذهای بسیار سبک که برای قلم خودنویس طراحی شده‌اند کیفیت بسیار بالایی دارند. اما به‌عنوان یک قاعده کلی، کاغذهای سنگین‌تر معمولا ضخیم‌تر و بادوام‌تر هستند. یکی از بهترین و باکیفیت‌ترین کاغذها برای تولید دفتر، کاغذ ۷۰ گرمی است که برندهای خوب ایرانی مانند سهند از آن استفاده می‌کنند.
ضخامت برگ‌ها چه اهمیتی دارد؟
برگ‌های دفترها معمولا در ضخامت‌های مختلفی تهیه می‌شود. برای مقاطع ابتدایی کاغذهای ضخیم سفید بهتر هستند، زیرا این کاغذها در برابر پاک‌کن مقاوم‌اند و به راحتی پاره نمی‌شوند. از سوی دیگر آنها با مداد می‌نویسند و به‌همین‌دلیل بهتر است کاغذ دفترشان سفید باشد.
برای نوشتن پشت و رو هم کاغذهای ضخیم‌تر مناسب‌تر هستند.
دفترهایی که از کاغذ کاهی تهیه می‌شوند معمولا برای چرک‌نویس کاربرد دارند. ازآنجاکه ضخامت تقریبا کمتری دارند و تیره‌رنگ هستند، بهتر است برای نوشتن روی آنها از خودکار استفاده شود. کاغذهای کاهی از انواع دیگر کاغذ ارزان‌ترند.
تعداد برگ‌های دفترهای مختلف معمولا چقدر است؟
معمولا برای تهیه دفترها تعداد برگ‌های استانداردی را در نظر می‌گیرند. معمول‌ترین دفترها، دفتر ۴۰ برگ، ۶۰ برگ، ۸۰ برگ و ۱۰۰ برگ هستند، اما دفترهای ۵۰ برگ و ۲۰۰ برگ هم وجود دارند. شما می‌توانید بسته به نیازتان هر تعداد برگ را انتخاب کنید.
نکته مهمی که باید یادتان باشد این است که با توجه به دو مورد بالا، هر چه کاغذ ضخیم‌تر باشد وزن بیشتری هم دارد. ازآنجاکه این دفترها برای مقاطع تحصیلی پایین‌تر مانند ابتدایی مناسب‌ترند، یادتان باشد حداقل از دفترهای دارای تعداد برگه‌های کمتر استفاده کنید تا بیش‌ازحد سنگین نباشند. کوچولوها نمی‌توانند بار زیادی را روی شانه‌هایشان حمل کنند.
دفترها بر اساس کاربردشان بر چند نوع هستند؟
دفتر مشق
این دفترها بهتر است از جنس ارزان‌تر خریداری شوند. همچنین بهتر است تعداد برگ آنها کمتر باشد تا مدتی طولانی مجبور نشوید از آنها استفاده کرد. زیرا دفتر مشق بسیار پر کاربرد است و تا زمانی که تمام شود فرسوده می‌شود. ۴۰ برگ، ۶۰ برگ و ۸۰ برگ برای دفتر مشق مناسب‌ترند. همچنین بهتر است از دفترهای منگنه‌دار خریداری شود که به خوبی مسطح باشد و هنگام نوشتن مشق دست را خسته نکند.
دفتر تمرین برای دروس سبک
برای دروسی که تعداد سؤالات و تمرینات آنها کم است مانند فارسی، دینی و نطابر آن، دفترهای با برگ کمتر و کمی گران‌تر بهتر است. دفترهای ۶۰ برگ و ۸۰ برگ برای این منظور مناسب‌ترند.
دفتر تمرین برای دروس سنگین
این دفترها بهتر است تعداد برگ‌های بیشتری داشته باشند. به عنوان مثال ریاضی از دروسی است که تمرینات زیادی دارد و تا آخر سال بهتر است دوام بیاورد. دفترهای ۸۰ برگ و ۱۰۰ برگ برای دروس سنگین بهتر هستند و البته بهتر است جلد آنها از نوع محکم باشد.
دفترچه یادداشت
دفترچه یادداشت برای همه افراد چه دانش‌آموز باشند یا نه مناسب است. البته برای بچه‌های مقاطع ابتدایی داشتن آن ضروری است، زیرا باید برنامه روزانه و تکالیفی را که معلم می‌دهد در آن یادداشت کنند.
دفتر حاشیه‌دار
دفترهای حاشیه‌دار و خط‌کشی شده به ما این امکان را می‌دهند که تمیزتر بنویسیم. خطوط کناری، حاشیه را تنظیم می‌کنند و خط افقی در بالا، تیتر را جدا می‌کند. به این ترتیب می‌توانیم در یک چارچوب مناسب بنویسیم و نوشته زیباتری داشته باشیم. این حاشیه‌ها در دفترهای سیمی و فنری طوری طراحی می‌شوند که دست با سیم یا فنر برخورد نداشته باشد و نوشتن راحت‌تر شود.
دفتر کلاسوری
عکس از دیجی کالااین دفترها برای دانشجویان و دبیرستانی‌ها مناسب است و جداکننده‌هایی دارند که با آنها می‌توانند مباحث مختلف را از هم جدا کنند.
سخنی با شما
حالا که برای خرید دفتر و لوازم تحریر می‌روید، شاید بد نباشد نکته‌ای را خودمانی با شما همراهان خوب «درجه» در میان بگذاریم. برندهای ایرانی لوازم تحریر خیلی خوب کار می‌کنند و تمام تلاش‌شان را برای بهتر کردن کیفیت محصولات‌شان به کار گرفته‌اند. از حق نگذریم، واقعا هم کیفیت لوازم تحریر ایرانی کمتر از مشابه خارجی آن نیست؛ تازه به‌صرفه‌تر هم هست. کار قشنگی است اگر از برندهای ایرانی هم خرید کنیم. [see_also]11929[/see_also]
