نکات مهمی که برای خرید اجاق گاز باید بدانید

انتخاب یک اجاق گاز مناسب و در عین‌حال شیک، اهمیت زیادی دارد. این بار در «درجه» می‌خواهیم از نکات مهمِ خرید اجاق گاز برایتان بگوییم.

اجاق گاز یکی از مهم‌ترین لوازم آشپزخانه است و در هر خانه‌ای حداقل یک‌بار در روز از آن استفاده می‌کنند، به‌همین‌دلیل خرید اجاق گاز مناسب و در عین‌حال شیک، اهمیت زیادی دارد.

قبل از هر چیز، باید بدانید که اجاق‌ها بسته به نوع سوخت مصرفی‌شان به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• اجاق گاز
• اجاق برقی
• و اجاقی که از هر دو سوخت استفاده می‌کند.

توجه داشته باشید که اجاق برقی را می‌توانید در هر خانه‌ای دارای برق با ولتاژ ۲۲۰ ولت استفاده کنید، اما اگر می‌خواهید اجاق گاز بخرید باید مطمئن باشید که منزل‌تان لوله‌کشی گاز طبیعی داشته باشد، در غیر این‌صورت باید از گاز پروپان یا همان کپسول گاز استفاده کنید. البته بیشتر مناطق شهری امروزی از خدمات گاز طبیعی برخوردار هستند، اما هنوز هم مناطق روستایی‌ای هستند که متاسفانه از گاز طبیعی محروم‌اند.

عوامل مهم اولیه برای خرید اجاق گاز

به‌طورکلی، اجاق گاز باید با نیازهای شما برای پخت‌وپز متناسب باشد. خواه یک آشپز حرفه‌ای هستید یا مبتدی، تنها زندگی می‌کنید یا در خانواده‌ای پرجمعیت، نوع اجاق گاز انتخابی شما پاسخگوی انتظارات‌تان باشد. برای این منظور باید ویژگی‌های زیر را مدّنظر داشته باشید:

۱. نوع اجاق گاز

اجاق گاز بسته به سیستم اشتعالی که در آن تعبیه شده است، می‌تواند از نوع پیلوت‌دار سنتی باشد یا از نوع الکتریکی پیشرفته. نوع پیلوت‌دار جریان ثابتی از گاز را فراهم می‌کند تا شعله را روشن نگه دارد و به این ترتیب بیش‌ازحدِ نیاز انرژی مصرف می‌کند. اما نوع الکتریکی آن از جریان الکتریکی استفاده می‌کند که در ابتدای چرخه گرمایی روشن می‌شود و دیگر نیازی به جریان مداوم ندارد، بنابراین میزان مصرف انرژی آن کمتر است.

۲. اندازه اجاق گاز

اندازه اجاق گازی که می‌خواهید بخرید تا حد زیادی به اندازه آشپزخانه، میزان پخت‌پز روزانه و نیز تعداد افراد خانواده‌تان بستگی دارد.

اگر فضای آشپزخانه‌تان کوچک است و می‌خواهید به شکل بهینه از فضای آشپزخانه استفاده کنید، اجاق گازهای توکار صفحه‌ای فضای کمتری را نسبت به اجاق گازهای ایستاده (مبله) اشغال می‌کنند. این نوع اجاق گازها به فضای آشپرخانه‌تان ظاهر مدرن‌تری خواهند داد. بااین‌حال توجه داشته باشید این اجاق گازها فر ندارند و اگر به شیرینی‌پزی و پختن کیک‌های خوشمزه علاقه دارید، باید فر یا تُستر را جداگانه خریداری کنید.

اگر تعداد افراد خانواده‌تان کم است، اجاق گاز با تعداد شعله‌های کمتر مناسب‌تر است. به‌عنوان مثال در خانواده ۳ یا ۴ نفره اجاق گاز دو شعله پاسخگوی نیازهای خانواده است و فضای کمتری را هم اشغال می‌کند. (البته اگر مدام مهمان ندارید.)

اجاق گازهای رومیزی هم برای آشپزخانه‌های کوچک گزینه مناسبی هستند، اما معمولا از همه مدل‌های دیگر گران‌ترند.

در صورتی‌که می‌خواهید حتما از اجاق گاز مبله استفاده کنید، فضای آشپزخانه را اندازه بگیرید. اگر قرار است بین دو کابینت قرار بگیرد باید به دقت اندازه‌گیری را انجام بدهید. به‌طور معمول اندازه اجاق گازهای ایستاده حدود ۳۰ اینچ یا ۷۵ سانتی‌متر است، اما مدل‌های باریک‌تر و عریض‌تر از آن هم وجود دارد. در شکل اجاق گاز ایستاده را می‌بینید که به خوبی در فضای بین دو کابینت جا شده است:

۳. توان حرارتی اجاق گاز

هنگام خرید اجاق گاز به توان حرارتی آن توجه کنید. توان حرارتی اجاق گاز  میزان گرمایی است که از شعله‌ها خارج می‌شود و واحد اندازه‌گیری استاندارد آن بی‌تی‌یو بر ساعت است. (بی‌تی‌یو به معنای واحد حرارتی بریتانیا به ازای هر ساعت است و به‌شکل BTU/hr نوشته می‌شود). در ایران این توان حرارتی بر اساس کیلووات در نظر گرفته می‌شود. خروجی حرارت شعله‌ها در اجاق گازهای استاندارد به ازای هر ساعت از ۵۰۰۰ تا ۱۲,۵۰۰ BTU (معادل ۱,۴ کیلووات تا ۳,۶ کیلووات) متغیر است.

معمولا ایده‌آل‌ترین توان حرارتی برای هر شعله در اجاق گازهای خانگی ۲,۰۵ کیلووات (معادل  ۷۰۰۰ BTU) است. توان حرارتی بالاتر از این مقدار، بیشتر برای رستوران‌ها مناسب است. بااین‌حال، معمولا اجاق گازها دارای شعله‌هایی با توان حرارتی یکسان نیستند و توان بعضی شعله‌ها از ۰,۸۷تا ۱,۴ کیلووات (معادل ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ BTU) است.

بعضی اجاق گازها یک شعله بسیار قوی‌تر با حدود ۳,۵ کیلووات دارند. البته لزوما این‌طور نیست که هرچه توان حرارتی اجاق گاز بالاتر باشد، اجاق گاز بهتر است. توان حرارتی بالاتر گرمای بیشتری به غذا می‌رساند و بنابراین مدت زمان پخت غذا کاهش می‌یابد، اما کنترل گرما هم در این شعله‌ها دشوارتر است؛ زیرا معمولا این شعله‌ها را نمی‌توان به اندازه کافی کم یا به اندازه دلخواه تنظیم کرد. در جدول زیر توان حرارتی ایده‌آل برای انواع اجاق گاز آورده شده است:

[table id=14 /]

(توضیح: در دفترچه راهنمای هر اجاق گاز، توان حرارتی هر شعله نوشته شده است. آنها را بررسی کنید و ببینید آیا برایتان مناسب هستند یا نه.)

۴. جنس اجاق گاز

هنگام خرید اجاق گاز باید به جنس آن هم توجه کنید. به‌طورکلی، اجاق گازها در انواع زیر تولید می‌شوند:

• تمام استیل: بیشتر اجاق گازها از فولاد ضد زنگ (استیل) ساخته می‌شوند، زیرا محیط آشپزخانه معمولا پر از بخار آب است و سبب زنگ‌زدن فلزاتی مانند آهن می‌شود. حتی اگر بدنه اجاق گازهای استیل به شدت گرم شود، باز هم مقاومت زیادی دارد و به آن آسیبی نمی‌رسد.
• استیل - شیشه‌ای: صفحه این اجاق گازها شیشه‌ای است، اما لبه‌های آنها استیل است. این اجاق گازها هم به دلیل ترکیب شیشه و فلز زیبایی خاصی به فضای آشپزخانه می‌بخشند و در عین حال از دوام و مقاومت خوبی برخوردار هستند.
• شیشه‌ای: این اجاق گازها از شیشه بسیار مقاوم نسبت به گرما ساخته شده‌اند و جلوه بسیار زیبایی دارند. بااین‌حال نگهداری و تمیز نگه داشتن این اجاق گازهای ظریف و زیبا دشوارتر است.

ویژگی‌های مهم دیگری که هنگام خرید اجاق گاز باید در نظر داشته باشید

۱. اجاق گازی را انتخاب کنید که راحت تمیز شود

معمولا بسیاری از اجاق گازهای جدید دارای شعله‌پخش‌کن و رویه چدنی هستند که همین سبب می‌شود کار تمیز کردن آنها بسیار راحت‌تر باشد. در این اجاق گازها اگر غذا سرریز شود، وارد محفظه شعله‌ها نمی‌شود و فقط کافی است رویه چدنی، شعله‌پخش‌کن و اطراف سینی گاز را تمیز کنید. اجاق گازهایی که دارای شعله‌پخش‌کن و رویه چدنی نیستند (به‌خصوص تک شعله‌هایی که مادرهایمان از آن برای آش‌پختن استفاده می‌کنند) به مراقبت بیشتری نیاز دارند و باید حواس‌تان باشد غذا درون محفظه شعله نریزد.

علاوه‌بر آن به‌دنبال اجاق گازهایی باشید که دورتادور سینی‌شان لبه داشته باشد، در این اجاق گازها اگر غذا سرریز شود روی کف زمین و اطراف اجاق گاز نمی‌ریزد. در شکل زیر اجاق گاز بدون شعله‌پخش‌کن و بدون رویه چدنی نشان داده شده است:

۲. بهتر است اندازه شعله‌های اجاق گاز با هم متفاوت باشد

به دنبال اجاق گازی باشید که شعله‌هایی با اندازه‌های متفاوت داشته باشد، زیرا این شعله‌ها خروجی حرارتی متفاوتی دارند و می‌توانید بسته به اندازه‌های آن ظروف کوچک و بزرگ را روی آنها قرار دهید. مسلما توانایی پخت این شعله‌ها هم با هم متفاوت خواهد بود، به‌عنوان مثال می‌توانید از شعله‌هایی که بزرگتر هستند و توانایی گرمادهی بیشتری دارند برای جوشاندن آب و آماده‌کردن سریع غذا (به‌ویژه در مواقعی که وقت کمی دارید) استفاده کنید و شعله‌های کوچک‌تر و کم‌توان‌تر برای هنگامی‌که می‌خواهید غذا آهسته بجوشد و خوب جا بیفتد مناسب هستند.

یکی از موارد مهم دیگر در خرید اجاق گاز کنترل گرمایی است. برخی اجاق گازها قابلیت کنترل گرمایی بخش بالایی اجاق گاز را دارند و به‌این‌ترتیب از احتمال آتش‌سوزی جلوگیری به عمل می‌آورند.

۳. کارکردن با اجاق گاز باید راحت باشد

برخی اجاق گازها از بخش‌های الکترونیکی برای کنترل گرمایی و تنظیم حرارت یا شعله استفاده می‌کنند. اجاق گازی را انتخاب کنید که کارکردن با آن راحت باشد و بتوانید به‌راحتی ویژگی‌های متنوع آن را تنظیم کنید.

۴. اجاق گاز باید ایمن باشد

نکته مهم دیگر در انتخاب اجاق گاز، ایمنی آن است. معمولا اجاق گاز دارای فندک و ترموکوپل ایمنی بیشتری دارد. اگر به هر دلیلی شعله اجاق گاز خاموش شود (مثلا در اثر باد یا سرریز شدن غذا)، ترموکوپل خودبه‌خود سبب قطع جریان گاز می‌شود و به‌این‌ترتیب از خطر انتشار گاز در فضای آشپزخانه و آتش‌سوزی جلوگیری به عمل می‌آورد. (اگر زیاد برایتان پیش می‌آید که فراموش کنید غذا یا شیر روی گاز گذاشته‌اید، حتما این مورد را در نظر بگیرید).

مورد دیگر، مسئله ایمنی کودکان است. امروزه بسیاری از اجاق گازها قفل کودک دارند یا دارای تجهیزاتی برای جلوگیری از دسترسی کودک به گاز و فر هستند. این اجاق گازها برای حفاظت از جان کودکان دلبندتان که به‌شدت درباره گاز و فر کنجکاو هستند مناسب‌اند. می‌توانید از وسایل ایمنی کودک هم استفاده کنید و سرپیچ‌ها را مانند تصویر بپوشانید.

۴. اگر فر برایتان مهم است حتما به آن توجه کنید

اگر زیاد شیرینی یا کیک می‌پزید یا بچه‌هایتان عاشق پیتزا و غذاهای پخته‌شده در فر هستند، بهتر است اجاق گاز فردار داشته باشید. اجاق گازی را انتخاب کنید که یا دو عدد فر داشته باشد یا اینکه فر آن حداقل پنج قفسه داشته باشد. حتما قفسه‌ها را امتحان کنید، که جابه‌جاکردن یا خارج‌کردن‌شان به آسانی انجام می‌شود یا نه. امروزه فرهای اجاق گاز دارای سیستم تمیزکننده خودکار هستند، اگر حوصله تمیزکردن فر را ندارید یا وقت‌تان محدود است، این موضوع را مدنظر داشته باشید.

۵. گارانتی یا وارانتی را فراموش نکنید

حتما در هنگام خرید اجاق گاز به گارانتی یا وارانتی اجاق گاز دقت کنید و آن را خوب بخوانید. برخی وارانتی‌ها تا مدت‌های طولانی اجاق گاز را پوشش می‌دهند. برخی دیگر طوری هستند که حتی اگر اجاق گاز را از محل اصلی‌اش حرکت بدهید، باطل می‌شوند. به این مسئله خوب دقت کنید.

۶. بودجه‌تان را از قبل مشخص کنید

یکی از مهم‌ترین مواردی که معمولا هنگام خرید هر چیزی باید در نظر گرفته شود، بودجه کافی است. اجاق گازهای سنتی پیلوت‌دار که متاسفانه انرژی بیشتری را هم هدر می‌دهند، ارزان‌تر هستند. اجاق گازهای الکتریکی جدید قیمت بالاتری دارند. از سوی دیگر اجاق گازهای صفحه‌ای، ارزان‌تر از نوع اجاق‌گازهای ایستاده فردار هستند، بنابراین باید برآورد کنید اگر بخواهید فر را جداگانه بخرید، روی هم مقرون‌به‌صرفه خواهد بود یا نه.

۷. برند مناسبی را انتخاب کنید

اجاق گاز هم مانند وسایل الکترونیکی یا برقی دیگر منزل‌تان مانند یخچال و تلویزیون قرار است برای مدتی طولانی با شما بماند. معمولا خیلی کم پیش می‌آید کسی زودبه‌زود اجاق گازش را تعویض کند. بنابراین، پیشنهاد ما به شما این است که قبل از خرید اجاق گاز، ابتدا تحقیقاتی اساسی درباره برندهای مختلف انجام دهید. در نهایت از بین آنها برندی را انتخاب کنید که علاوه‌بر ماندگاری بیشتر، محصولی بادوام، مقرون‌به‌صرفه و ایمن با رعایت استانداردهای مورد نیاز به شما ارائه دهد. مناسب‌ترین برند، معمولا برندی است که اجاق گازهای متنوع متناسب با هر نیاز و هر بودجه تولید کرده باشد.