خرید قهوه جوش مخصوص قهوه ترک و هرآنچه باید در این باره بدانید
اگر به قهوه ترک علاقه‌مندید، باید بگوییم درست به هدف زده‌اید! در ادامه می‌خواهیم از نکاتی که باید برای خرید قهوه جوش مخصوص قهوه ترک بدانید با شما صحبت کنیم. پس با ما همراه باشید.
بگذارید همین ابتدا نکته‌ای را درخصوص خود قهوه ترک خدمت‌تان عرض کنیم. شاید فکر کنید که قهوه ترک یعنی قهوه‌ای که مال ترکیه است. خب نه! ترکیه جزو کشورهای تولیدکننده قهوه نیست. اما منظور از قهوه ترک حتی اشاره به گونه خاصی از دانه‌های قهوه هم نیست. حتما می‌پرسید پس قهوه ترک یعنی چه؟
قهوه ترک درواقع نوعی روش دَم‌آوری است که به‌ویژه در ترکیه و همین‌طور سایر کشورهای خاورمیانه رواج دارد. جالب است بدانید که قهوه ترک حتی در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو به ثبت جهانی رسیده است. چراکه سنتی با پیشینه فرهنگی غنی در درازنای تاریخ و ارزش و اعتباری درخور توجه است.
برای دَم‌کردن قهوه به این روش باید از قهوه بسیار ریز استفاده کنید. آن‌قدر دانه‌ریز و نرم‌بافت که شبیه پودر کاکائو باشد. اما جدای از پودر قهوه بسیار ریز به قهوه‌جوش مخصوصی هم نیاز دارید که «جذوه» یا «ایبریک» گفته می‌شود. درمورد طرز تهیه قهوه ترک در پایان همین مطلب بیشتر صحبت می‌کنیم. اما اول ببینیم که جذوه دقیقا چیست و چگونه باید باشد.
جذوه؛ پای ثابت قهوه ترک
همان‌طور که گفتیم، جذوه به قهوه‌جوش مخصوص قهوه ترک گفته می‌شود. درواقع تهیه قهوه ترک اصیل بدون جذوه یک جورهایی می‌لنگد! جذوه‌ها نقلی و دسته‌بلندند. خوب که دقت کنید، می‌بینید کف جذوه از قطر دهنه آن پهن‌تر است. جذوه‌ها غالبا دهنه تنگ و کم‌قطرتری به‌نسبت کف‌شان دارند. درضمن لبه سمت چپ دسته جذوه‌هاست که نوک‌دار است و قهوه را باید از همین سمت بریزید. شاید بپرسید که چرا روی این نکته تاکید داریم. خب تاکیدمان بی‌دلیل نیست. چون به‌این‌ترتیب ریختن قهوه با جذوه برای چپ‌دست‌ها مشکل خواهد بود. متاسفانه برای پیداکردن جذوه مناسب چپ‌دست‌ها هم خیلی باید بگردید!
در ترکیه جذوه را روی شن داغ استفاده می‌کنند که بسیار دیدنی است. البته نه اینکه جذوه روی گاز و شعله مستقیم قابل‌استفاده نباشد. خلاصه جذوه را پای ثابت قهوه ترک بدانید. پس برای تهیه قهوه ترک در منزل اول باید دنبال خرید قهوه جوش مخصوص باشید. ما مهم‌ترین نکاتی را که باید بدانید با شما در میان می‌گذاریم.
[related]13090[/related]
راهنمای خرید جذوه
برای خرید جذوه باید به چند چیز دقت کنید:
- جنس بدنه؛
- ضخامت؛
- جنس دسته؛
- گنجایش یا ظرفیت.
حالا ببینیم که هرکدام اینها شامل چه ملاحظاتی می‌شوند.
۱. جنس بدنه
جذوه معمولا از برنج، مس یا استیل ساخته می‌شود. البته شاید جذوه‌های آلومینیومی یا حتی سرامیکی هم پیدا کنید. طبیعتا هر جنسی مزایا و معایب خاص خودش را دارد که در ادامه بررسی می‌کنیم.
برنج
قهوه‌جوش‌های برنجی از شکل‌وشمایلی آنتیک برخوردارند و به‌عنوان دکوری هم جذاب‌اند. البته به شرط اینکه آنتیک‌پسند باشید و رنگ طلایی برنج توی ذوق‌تان نزند!
برنج زنگ نمی‌زند و معمولا به‌نسبت مس در برابر خوردگی مقاوم‌تر است. پس می‌توانید مطمئن باشید که جذوه‌های برنجی طول عمر بالایی خواهند داشت. اما خب برنج با این‌همه خوش‌برورویی به اندازه مس پرطرفدار نیست. چون برنج از مس دیرتر داغ می‌شود. ازاین‌رو برنج را بیشتر برای ساخت دسته جذوه استفاده می‌کنند. برنج از رسانش گرمایی می‌کاهد و درنتیجه از داغ‌شدن بیش‌ازحد دسته جلوگیری می‌کند.
مس
به جرأت می‌توان گفت که جذوه‌های مسی از همه محبوب‌ترند. اما چرا؟
ظروف مسی از رسانش گرمایی خیلی خوبی برخوردارند. به این معنی که یکنواخت‌تر داغ می‌شوند و در انتقال گرما سریع‌ترند. بنابراین برای قهوه‌جوش‌های مسی حرارت کم تا متوسط کافی است. این ویژگی دقیقا همان چیزی است که به درست‌کردن کف معروف قهوه ترک کمک می‌کند.
این را هم اضافه کنیم که مس زنگ نمی‌زند. اما ممکن است به‌مرور زمان خوردگی پیدا کند. ازاین‌رو سطح داخلی ظروف مسی را برای جلوگیری از اکسیدشدن قلع‌اندود می‌کنند. همین روکش قلع هم اگر خراش بردارد یا به هر نوعی از بین برود، باید مجددا نو شود. وگرنه ورود مس به درون قهوه موجب ایجاد طعم زننده فلز و مهم‌تر اینکه ایجاد مضرات سلامتی خواهد شد. همچنین برخی سازنده‌ها برای ارزان‌تر تمام‌شدن کار از ترکیب قلع و سرب برای روکش‌کردن ظروف مسی استفاده می‌کنند که برای سلامتی خوب نیست. پس برای خرید قهوه جوش مسی دقت کنید دارای روکش فاقد سرب باشد. البته فراموش نکنید که قهوه‌جوش‌های مسی را هم باید مانند سایر ظروف مسی هرازچندگاهی برای تجدید روکش به یک مسگر خبره بسپارید.
از همه اینها که بگذریم، جذوه‌های مسی فوق‌العاده خوش ظاهرند. اگر در خود ترکیه خرید کنید، به تنوع بی‌نظیری از این قهوه‌جوش مخصوص دسترسی خواهید داشت. عمده جذوه‌های مسی در سوغاتی‌فروشی‌های ترکیه دست‌سازند و بیرون‌شان با طرح‌های مختلفی چکش‌کاری و تزئین شده است. یعنی نه‌تنها یک قهوه‌جوش مخصوص قهوه ترک می‌خرید، بلکه اثری هنری را با خود به یادگار می‌آورید که حاصل ذوق و تبحر صنعت‌گران‌شان است.
استیل
استیل به اندازه برنج و مس حس‌وحال سنتی ایجاد نمی‌کند. خب چون استیل جدیدتر و خاص سلیقه‌های مدرن‌پسند است! اما تنها مدرن‌بودن استیل نیست که جلب‌توجه می‌کند. استیل جنس فوق‌العاده بادوامی است و ازلحاظ بهداشتی هم جزو ظروف آسان‌تمیزشو محسوب می‌شود. معمولا ظروف استیل در ماشین ظرف‌شویی هم قابل‌استفاده‌اند و برخلاف مس به مراقبت خاصی احتیاج ندارند. ولی ناگفته نماند که درست‌کردن قهوه ترک کف‌دار در جذوه‌های استیل کمی سخت‌تر است. منتها اگر حرفه‌ای باشید، حتما می‌دانید که این مشکل با کم‌کردن شعله حل می‌شود.
۲. ضخامت بدنه
به‌طور خاص از ضخامت بدنه جذوه‌های مسی حرف می‌زنیم. اغلب جذوه‌های ارزان‌قیمت از ورق‌های نازک ۰٫۵ میلی‌متری یا حتی نازک‌تر ساخته می‌شوند. اما برای ساخت باکیفیت‌ترها از ورق‌های کلفت‌تر ۱ تا ۱٫۵ میلی‌متری استفاده می‌شود. ضخامت‌های بیشتر از قابلیت بهتری در حفظ گرما برخوردارند و همچنین بادوام‌ترند. این درحالی است که ظروف مسی نازک خیلی زود براثر گرما فرسودگی و نشت پیدا می‌کنند.
۳. جنس دسته
هنگام خرید قهوه جوش یادتان باشد که به جنس دسته هم دقت کنید. خیلی از ما یادمان می‌رود که جنس دسته را هم باید مدنظر داشته باشیم. جذوه‌های مسی یا برنجی معمولا از دسته چوبی یا برنجی برخوردارند. هر دوی اینها، هم چوب و هم برنج، خوش‌ظاهر و بادوام‌اند و استایل سنتی جذوه‌ها را جلوه‌دارتر می‌کنند. از آن‌طرف جذوه‌های استیل معمولا با دسته استیل یا پلاستیکی عرضه می‌شوند و از ظاهر اصیل جذوه‌های مدل قدیمی کمی دورند. درمورد دسته پلاستیکی، چون جذوه روی حرارت مستقیم قرار می‌گیرد، حتما دقت کنید که از نوع نسوز و مخصوص ظروف آشپزی باشد. نکته آخر درمورد دسته اینکه هرچه جزوه کوچک‌تر باشد، احتمال داغ‌شدن دسته و سوزاندن دست بیشتر است. برای جذوه‌های کوچک معمولا دسته چوبی خوب جواب می‌دهد.
۴. ظرفیت یا گنجایش
گنجایش جذوه مسئله مهمی است که نباید نادیده بگیرید. حتما از خودتان بپرسید که قرار است در هر بار استفاده چند فنجان قهوه تهیه کنید.
جذوه‌ها سایزهای مختلفی دارند. می‌توانند کوچک به اندازه یک فنجان یا بزرگ به اندازه شش فنجان باشند. این گنجایش معمولا برحسب اونس بیان می‌شود. این نکته را هم مدنظر داشته باشید که قهوه ترک در قهوه‌خوری‌های بزرگ سِرو نمی‌شود. بلکه شات قهوه ترک ۲ تا ۳ اونس بیشتر نیست. درکل بهتر است سایز جذوه به تعداد فنجان‌هایی که می‌خواهید سِرو کنید، بخورد. این نکته را هم مدنظر داشته باشید که جذوه به اندکی فضای خالی برای کف‌کردن نیاز دارد. چون کف قهوه که بالا می‌آید، اگر جذوه را لبالب پر کرده باشید، بیرون خواهد ریخت. ازاین‌رو بهتر است برای مثلا دو فنجان از یک جذوه ۳فنجانه استفاده کنید.
طرز تهیه قهوه ترک
حالا که این‌همه از چندوچون خرید قهوه جوش گفتیم، شاید برایتان جالب باشد که طرز تهیه قهوه ترک را هم بدانید. طرز تهیه قهوه ترک طبق دستور wikihow.com به ترتیب زیر است.
مواد لازم:
- قهوه: برای هر فنجان قهوه ترک به حدود ۲ قاشق چای‌خوری پودر قهوه نیاز داریم. یعنی تقریبا ۳٫۵ گرم. کمتر یا بیشترش به این بستگی دارد که قهوه چقدر قوی می‌پسندید. اگر خودتان آسیاب می‌کنید، برای هر فنجان حدود ۲ قاشق چای‌خوری سرپر دانه قهوه در نظر بگیرید. آسیاب‌تان را هم باید روی درجه خیلی ریز تنظیم کنید. چون پودر قهوه در این روش باید کاملا نرم و ریز در حد پودر کاکائو باشد. البته این درجه ریزی از همه آسیاب‌های خانگی برنمی‌آید. اگر به قهوه ترک علاقه‌مندید، بهتر است آسیابی بخرید که از درجه ریزی مخصوص قهوه ترک برخوردار باشد. وگرنه بهتر است از پودرهای آماده استفاده کنید.
- شکر: اضافه‌کردن یا نکردن شکر به دلخواه شماست. اگر قهوه کمی شیرین میل‌تان می‌برد، ۱ قاشق چای‌خوری (۴٫۵ گرم) شکر کفایت می‌کند. اگر ۲ قاشق چای‌خوری شکر اضافه کنید، شیرینی واضح‌تری را تجربه خواهید. اما اگر خیلی شیرین می‌پسندید، باید ۳ تا ۴ قاشق چای‌خوری شکر اضافه کنید.
- آب: مقدار آب را باید برحسب فنجانی که با آن سِرو می‌کنید پیمانه بزنید. معمولا به‌ازای هر فنجان حدود ۵۰ میلی‌لیتر آب کافی است. اما آب گرم استفاده نکنید.
طرز تهیه
- مواد لازم را در جذوه بریزید و خوب باهم مخلوط کنید. البته جا دارد یادآوری کنیم که می‌توانید برای تهیه قهوه ترک اسپایسی ۸/۱ قاشق‌چای‌خوری هل (۰٫۲۵ گرم) هم اضافه کنید. یا به‌ازای هر فنجان یک عدد غلاف هل در نظر بگیرید.
- مواد را روی حرارت ملایم بگذارید و تا حدود ۱ دقیقه اول هم‌بزنید. سپس دیگر نیازی به هم‌زدن نیست و باید منتظر بمانید تا قهوه دم‌بکشد. منتها یادتان باشد که بهتر است شعله را کم نگه دارید. چون قرار نیست قهوه جوش بیاید. حرارت زیاد سبب جوش‌آمدن قهوه و تغییر طعم آن می‌شود. به‌علاوه کف مطلوبی هم که باید روی قهوه شکل بگیرد درست نخواهد شد. وقتی قهوه درحال دم‌کشیدن است، کم‌کم کف تیره‌ای در لبه‌ها ظاهر می‌شود. این مرحله حدود ۳ تا ۴ دقیقه طول می‌کشد. اما تأکید می‌کنیم که دیگر نباید هم‌بزنید. اگر هم دیدید که قهوه نزدیک است جوش بیاید، می‌توانید جذوه را چند لحظه‌ای از روی شعله بردارید تا حرارت اضافه بیفتد.
- پس از اینکه روی قهوه خوب کف کرد، جذوه را از روی شعله بردارید و کف تشکیل‌شده را با قاشق داخل فنجان بریزید. حالا مجددا جذوه را روی شعله برگردانید.
- پس از کف‌گیری باید مجددا ۱۵ تا ۲۰ ثانیه به قهوه حرارت دهید. یعنی بگذارید که قهوه دوباره تا نزدیکی‌های جوش‌کردن و تشکیل کف جدید پیش برود و بالا بیاید. برخی کارشناسان معتقدند که این کار را باید ۳ تا ۴ مرتبه تکرار کرد. منظورمان از این کار همان برداشتن جذوه از روی شعله و کف‌گیری و سپس برگرداندن مجدد جذوه روی شعله است. برخی هم همان یک بار را توصیه می‌کنند. می‌توانید روش‌های مختلف را امتحان کنید و ببینید که با کدام روش نتیجه بهتری می‌گیرید.
- حالا دیگر کافی است فنجان‌هایتان را پر کنید! فقط اینکه قهوه را آرام در فنجان‌ها بریزید تا حباب‌های کف از بین نروند. درضمن فراموش نکنید که قهوه ترک با یک لیوان کوچک آب سرد سِرو می‌شود. اول جرعه‌ای آب می‌نوشند تا عطر و طعم ناب قهوه بهتر حس شود.
سخن پایانی
ما درجه‌ای‌ها در تلاش‌ایم که خوانندگان‌مان را برای هر خریدی دست‌پُر روانه بازار کنیم. این بار از خرید قهوه جوش برایتان گفتیم و امیدواریم که موردپسندتان بوده باشد. تازه پیشنهاد می‌کنیم اگر کسی از اقوام یا دوستان‌تان همین روزها سفر ترکیه در پیش دارد، حتما این مطلب را با او به‌اشتراک بگذارید. شاید خواست برایتان جذوه سوغات بیاورد! [see_also]13198[/see_also]
